The Fog of War

The Fog of War – Eleven Lessons from the Life of Robert S. McNamara

In deze documentaire legt een springlevende tachtigjarige Robert S. McNamara een tipje van de machtssluier bloot. McNamara als minister van defensie onder Kennedy en Johnson, president van Ford en president van de Wereldbank, weet wat macht betekent.

Japan

"In that single night, we burned to death 100,000 Japanese civilians in Tokyo: men, women, and children." – vertelt hij openhartig over de incendiaire bombardementen op Japan. Deze bombardementen hebben 50 tot 90 procent van de bevolking in 67 Japanse steden gedood. Hij speelt met de gedachte dat hij als oorlogmisdadiger terecht zou hebben gestaan, mochten de geallieerden de oorlog hebben verloren. Tegelijkertijd ziet hij niet wat voor zin had om de atoombom te gooien, want de vuurbommen zouden Japan nog steeds op de knieën hebben gekregen.

Vietnam

Voor de eerste keer hoor ik uit de mond van een Amerikaanse regeringsleider dat tijdens de Vietnamoorlog 3,4 miljoen Vietnamezen zijn omgekomen, want de meesten houden het op 2,5 miljoen.

Maar McNamara is niet altijd frank. De oorlog begon met twee aanvallen op Amerikaanse oorlogschepen in de beurt van de Vietnameze kust (ik dacht dat het land Amerika aan de andere kant van de wereld was). McNamara erkent dat één van de aanvallen nooit heeft bestaan, zelfs dacht de president anders. De andere aanval zou echt gebeurd zijn. We weten het echter allemaal dat beide aanvallen gefabriceerd zijn, dankzij een klokkenluider. Maar dat hebben de Amerikaanse politici, die een leugen herhalen zelfs nadat officiële regeringsdocumenten de leugen ontkennen.

Cuba

McNamara vindt het absurd dat slechts een enkele mens in zijn eentje, binnen twintig minuut kan beslissen om de wereld te vernietigen, vooral dat er een aantal valse alarmen zijn geweest. Uit zijn ervaring weet hij wat grote fouten een mens kan maken. Tijdens de koude oorlog waren ze het drie keer op haarafstand van een kernoorlog.

"Rationality will not save us"

Tijdens de Cubaanse "missile crisis" zijn we door het oog van de naald aan een kernoorlog ontsnapt, zegt McNamara, en we kunnen alleen van geluk spreken. Zowel Kenedy, als Castro en Khrushchev waren rationele mensen. Juist deze rationaliteit dicteerde om de oorlog te beginnen en misverstanden hebben er alleen een steentje bij gedragen.

"The major lesson of the Cuban missile crisis is this: the indefinite combination of human fallibility and nuclear weapons will destroy nations."

McNamara geeft toe dat ze drie moordpogingen op Castro hebben gedaan.

De documentaire is vergezeld door prachtig geediteerde beelden en de meesterlijke muziek van Philip Glass. The Fog of War won de oscar in 2004 voor de beste documentaire.