Kunst is de meest universele taal volgens Jonathon Keats. Hij exposeert sinds gisteren in het museum Judah L. Magnes in Berkely, California, kunst die afkomstig van buitenaarders zou zijn. Nee, we hebben hier niet met een maniak, die ontvoerd denkt te zijn, of met een seancefanaticus te maken. Keats denkt dat een kosmisch signaal, ontvangen door de astronomen, die afstamt van de constellaties Ram en de Vissen, en duizenden jaren geleden is ontstaan, eigenlijk een kunstvorm is.
Volgens Keats, zouden de eventuele communicatiewillende intelligenties eerder kunst in de ruimte versturen, dan de stelling van Pythagoras (wat is dan zo slecht aan Pythagoras’ stelling?) of mathematische symbolen.
"Researchers expect intelligent life elsewhere in the universe to behave just like them. Since scientists are mathematical, they expect extraterrestrials to broadcast the digits of pi or the Pythagorean theorem."
"If I were an extraterrestrial trying to communicate with beings elsewhere in the universe, I certainly wouldn’t transmit something they already knew," …. "I’d try to express something about myself, as profound as possible, in the most universal language I could imagine: I’d send art."
Ik vindt het een briljant idee, maar hoe houdbaar is het?
Ten eerste kunst bestaat niet. Dus hoe zouden de marsmannetje kunstwerken opsturen, als kunst niet bestaat? Ja, het is weliswaar zo dat de mens veel van zijn activiteiten als kunst doopt, maar kunst op zich bestaat niet. Het feit dat de mens iets als kunst beschouwt, is waarschijnlijk een menselijke genetische aberratie. Want het kan net zo goed zo zijn dat kunst geen enkele evolutionaire rol speelt en dat het slechts het gevolg is van toevallige genetische mutaties. Op het moment dat de Moeder-Natuur dat zich realiseert, zal ze het schuldige gen met een gum wegschonen. En dat zullen er vanaf dat moment mensen geboren worden, die zich helemaal niet met kunst bezig houden. Kunst is een toevallige bezigheid, het is geen verplichte eigenschap van de mens. Wakker worden! Kunst is niet iets, zoals een natuurwet, dat je het in het heelal kan ontdekken en gebruiken. Er bestaat niet zoiets dat kunst heet, en deel is van een fundamentele menselijke natuur en wie er anders over denkt, moet terug naar zijn mentale tekentafel.
Keats merkt het terecht op dat de wetenschappers verwachten dat andere intelligenties in het heelal zich zoals de wetenschappers zouden gedragen, en hij is daarop kritisch. Maar doet Keats niet hetzelfde? Verwacht hij niet dat andere intelligenties in het heelal zich met kunst bezig zouden houden?
En waarom zou je kunst als communicatievorm willen gebruiken? Kijk hoe verschillend mensen de kunst interpreteren. Kunst is helemaal geen communicatievorm. Het is weliswaar zo dat de kunstenaar iets wil communiceren, maar de communicatie via de kunst loopt altijd mank. In de kunst weet diegene die jouw kunstwerk aanschouwt al wat je wilt vertellen. Of tenminste denkt ie dat. Kunst aanschouwen is je eigen vooroordelen in iemands anders schoenen schuiven.
Kunst is tussen de mensen slechts mogelijk omdat de mensen bepaalde vooroordelen over de mens, als mens, hebben. De mens denkt zich superieur, intelligent, gevoelig etc. De kunstliefhebber kijkt naar het kunstwerk en denkt een van deze vooroordelen te herkennen. Het is weliswaar zo, dat de kunstenaar een van deze vooroordelen wil weergeven, maar de kans dat het om dezelfde vooroordeel gaat als bij de aanschouwer is minimaal.
Nou, wil je, als je wil communiceren, een boodschap sturen, die de kans heeft om helemaal niet opgemerkt te worden, of verkeerd geïnterpreteerd te worden? Tussen de mensen misschien wel, want je wil misschien begrepen worden, of je wilt indruk op anderen maken, of je wilt lekker mysterieus, creatief en inventief lijken, om meer prooien te kunnen neuken. Maar wil je ook met marsmannetjes neuken?
Mathematische symbolen hebben een bepaalde regelmaat, zijn patronen die misschien makkelijker te herkennen zijn als bewuste pogingen om iets te zeggen. Dat is niet het geval met de kunst. Zelfs als de kunstenaar gebruik maakt van symbolen, deze symbolen zijn sterk afhankelijk van de culturele achtergrond van de kunstenaar. Denk bijvoorbeeld aan de religieuze schilderijen. Dus symbolische kunst heeft waarschijnlijk geen enkele kans om door buitenaardse intelligenties herkend te worden.
Als er intelligente leven in het heelal is, wat is de grootste kans dat ze ontwikkelen? Een wetenschap, die dezelfde Natuurwetten van de helaal ontdekt als de mens? Of kunst, die heel subjectief is, tijd- en cultuur gebonden? Kijk bijvoorbeeld naar de archeologische geschriften en kunsten. Als we naar de oeroude kunst kijken, hebben we geen flauw idee wat die mensen met dat kunst wilden, wat ze voelden etc. Zelfs over een Grieks drama, dat in woorden is geschreven, wordt soms gezegd dat we er geen barst van snappen. Als we naar de wetenschappelijke werken kijken, dan hebben we minder twijfels. We hebben niet veel twijfels dat Pythagoras iets anders met zijn theorema begreep dan wat wij nu er in zien.
Keats gaat zijn eigen kustwerken in de ruimte uitzenden. Naar mijn mening beter zendt ie een pornofilm uit. Er zijn veel meer mensen die zich met seks bezighouden dan met kunst, het lijkt me daardoor een universelere taal dan kunst.
Geredigeerd door Pascale Esveld
Be First to Comment