Soms zijn de filosofen heel domme mensen, omdat ze de vraag “waarom” niet door blijven vragen totdat ze echt tot de boden van de dingen komen. Bijvoorbeeld R. Jay Wallace schrijft in zijn boek “Responsibility and the Moral Sentiments” het volgende: “philosophers sometimes write as if freedom were something intrinsically valuable, suggesting that we desire freedom of the will for its own sake (as it were). But such claims ring false, to my ear. What we want is not freedom of the will per se, but the kind of freedom that makes us persons, or deliberators, or autonomous valuers, or morally accountable agents; a desire for freedom that floated loose from all such contexts would be a kind of fetish.”
Nou ben ik het met Wallace eens dat sommige mensen de vrijheid (of vrije wil) als doel op zichzelf zien. Dat is inderdaad een idiotie, want vrijheid is slechts een middel tot een doel. Maar het doel heeft niets te maken met wat Wallace vertelt. Het heeft niet te maken met een wens om “persons”, “deliberators”, “autonomous valuers” of “morally acountable agents” te zijn. We willen vrijheid voor een heel eenvoudig reden: we willen (lang en gelukkig) (over)leven.
Hoezo? Laten we kijken waarom dieren gedrag vertonen die op vrijheid zoekend gedrag lijkt. Een dier in een kuil kan geen eten vinden en zal daardoor sterven. Een dier in een kuil kan geen sekspartners vinden en zal daardoor zijn genetisch materiaal niet doorgeven. Het lijkt me daardoor dat evolutie de genen doorgeeft die gedrag produceren dat op vrijheid lijkt. Een dier heeft met andere woorden een neiging om zich zodanig te gedragen dat de kansen op overleving vergroot worden. Van buiten gekeken, zonder de deterministische wetten te kennen, lijkt dit gedrag alsof het dier naar vrijheid zou zoeken.
Op dezelfde manier is ons streven naar vrijheid een puur dierlijk instinct, dat stoelt op, of onderdeel is van het overlevingsinstinct. We hebben een behoefte voor vrijheid (of een gevoel dat we vrij willen zijn) om voedsel beter te zoeken/vinden, om seksuele partners te zoeken/vinden, om oplossingen/gereedschap voor onze problemen te zoeken/vinden.
Evolutionair gezien, zouden de mensen die het gevoel (of de intuïtie) hebben dat ze een vrije wil zouden hebben, een hogere kans hebben om te overleven dan mensen die een gevoel hebben dat ze gedetermineerd zijn. Als je gedrag of je psychische instelling een uitstraling heeft van “ik kan er ook niets aan doen, want de natuurwetten drijven mij voort als de wind een blaadje ”, dan onderneem je veel minder dan een ander, zoek je veel minder eten, oplossingen voor je problemen, seksuele partners.
Deze psychologische neiging om de wereld te verkennen en steeds op zoek te zijn naar nieuwe dingen, en het negatieve gevoel dat we hebben als we beperkt zijn in onze bewegingen, of handelingen, is iets dat op een bepaald moment kwamen te realiseren dat we zo ingebouwd zijn. In het kort zijn we bewust geworden dat we zo functioneren. Hiervoor hebben we een woord gevonden: vrijheid.
Jay Wallace is daardoor een loser. Hij fantaseert dingen zoals “person” of “morally accountable agents” die we heel graag zouden willen, terwijl er een heel eenvoudige verklaring is voor onze behoefte voor vrije wil: het is slechts een ingebakken gedrag dat ons overleving ondersteunt.
Geredigeerd door Pascale Esveld
Mihai, ik vind je op dit moment weer zo leuk. Je maakt dat ik zo moet lachen. Je bent zeg maar het tegenovergestelde van wat Willem Frederik Hermans schetst en dus vrij uniek.
Eet, los op en vermenigvuldig U is blijkbaar de filosofie van de winner als ik je goed begrijp.
De Erasmusuniversiteit geeft nog steeds de cursus Groeigenerator. Ik dacht toen ik er voor het eerst van hoorde dat het iets met landbouw te maken had, maar het bleek een marketingcursus te zijn. Al die reclameboys en banklui zijn er naar toe geweest denk ik als ik de reclame lees en beluister.
Reactie is geredigeerd
Kan het daar wel mee eens zijn.
De moraal is er om dat te beteugelen en misschien zelfs te sublimeren
@Lidy
Ik heb al lang geen literatuur meer gelezen, dus ik weet niet wat Hermans zegt. Wat zegt ie dan?
Hij schetst een wereld waarin mensen bewust of onbewust in hun communicatie mensen misleiden om zichzelf te beschermen of om werkelijke bedoelingen te verhullen. Hij laat de karakters een dialoog voeren en voert de lezers mee in de achterliggende gedachten en motivaties. Dat is natuurlijk voor de lezer het vermaak. De man moet een ongelooflijke mensenkennis hebben gehad.
Quote: Hij schetst een wereld waarin mensen bewust of onbewust in hun communicatie mensen misleiden om zichzelf te beschermen of om werkelijke bedoelingen te verhullen.
En
Quote: Je bent zeg maar het tegenovergestelde van wat Willem Frederik Hermans schetst en dus vrij uniek.
Dus wat je eigenlijk zegt is dat ik de mensen niet misleid om mijzelf te beschermen of mijn bedoelingen te verhullen?
! Mihai: Soms ben je er en soms niet………………………………………………………………..
@evy
Heb je vanavond van een goede fles wijn genoten?
Ik wist dat je hiermee zou komen. Daar kon ik natuurlijk op wachten.:) Ik kan dat niet zo stellig beweren Mihai, hoogstens zou ik het kunnen vermoeden.
@Lidy
Jij zegt dat ik het tegenovergestelde ben van wat Hermans zeg. Natuurlijk wordt ik nieuwsgierig naar wat je meent dat ik ben. Als ik vraag wat ik ben (dus wat zegt Hermans), zeg je iets dat achteraf geen antwoord op mijn vraag blijkt te zijn. Wil je stoppen met mij in verwarring brengen? Wat ben ik dan? Een soort lief gekozen druiloor?
Ik kan natuurlijk niet zo stellig zijn omdat jij de enige bent die het weet! Ik moet het doen met wat je hier schrijft. Ik kan niet in je hoofd kijken, maar ik bedoel te zeggen dat ik vermoed dat je zegt wat je denkt. Hermans laat mensen dialogen voeren,en laat dan zien dat die nimmer zeggen wat ze werkelijk denken.
Reactie is geredigeerd
Werkelijke vrijheid kent geen grenzen.
Er zijn mensen die verder komen dan het alleen maar dierlijke overleven,
(daarom zijn het ook mensen):
die het leven als een spel leven, en vrijheid is de grote motor van hun bestaan.
Valt er nog wat te spelen?
Je slaat mi over dat er een "nutteloos" gebied is waarin niets hoeft, dan te "spelen", zoals kinderen dat urenlang kunnen doen.
Kunst, het antwoord op al uw vragen.