Ik, de radicaal

Gisteren vertelde mijn vriendin dat ze een speech van Arundhati Roy had beluisterd. “En hoe was het?”, vroeg ik. “Mild”, beantwoorde ze. Toen ik vroeg wat “mild” betekende, zei ze dat ik extremere dingen vertel dan Roy. Da’s pas een verassing, dat je vriendin je radicaal vindt. Dat had je helemaal niet gedacht.

Maar wat is zo extreem aan wat ik zeg? Dit is mijn theorie:

Als iemand mijn leven negatief beïnvloedt, heb ik het recht om hem/haar bij een onafhankelijke, onpartijdige rechter aan te mogen klagen. Stel je bijvoorbeeld voor dat iemand mijn water vergiftigt en, als hij het niet stopt, zou ik binnen 1 maand dood gaan. Ik heb een fundamenteel recht om hem voor een rechter te mogen slepen. Als hij/zij weigert om onze conflict door een bemiddelaar te laten beslechten, dan ben ik vrij om te doen wat ik zelf kies om te doen. Ik zou kunnen kiezen om te sterven en de persoon, die mijn water vergiftigt, met rust te laten. Maar ik zou ook kunnen kiezen om hem/haar met een atoombom te verpulveren. Ik ben volstrekt vrij in mijn keuze.

Voor het leven in een maatschappij is misschien de bovenste stelling een beetje mank, want ik heb de vrijheid op geweld overgedragen aan de staat, politie, justitie. Maar er is een reële toestand in de wereld waar mijn stelling geldt. Namelijk in de relatie tussen de machtige landen en de bewoners van andere landen. In deze relatie doen de machtigen wat zij zelf willen. De machtelozen geloven dat de machtigen hun leven negatief beïnvloeden. Het blijkt bijvoorbeeld dat slechts 1 procent van de Irakezen gelooft dat de Amerikanen democratie willen brengen en slechts 5 procent gelooft dat de Amerikanen Irak zijn binnengevallen om de Irakezen te helpen. Welnu stel dat je één van het 95 procent bent. Een Irakese moeder bijvoorbeeld, die haar baby in een Amerikaans bombardement heeft zien sterven, vrouw die denkt dat de Amerikanen een marionetregering in Irak zullen installeren, die zelf rijk zal worden en de olie door de Amerikanen zal laten roven, dan denk je dat de machtigen je leven negatief beïnvloeden. Een dergelijke vrouw heeft een fundamenteel recht om de Amerikanen aan te kunnen klagen en bijvoorbeeld het te eisen dat ze de invasie stoppen, eventueel dat iemand voor de dood van haar baby bestraft wordt.

In de internationale context bestaat er geen rechtbank waar deze moeder de Amerikanen kan aanklagen. En een dergelijke rechtbank bestaat niet, slechts omdat de machtigen het onmogelijk maken. Als gevolg daarvan is de Irakese moeder volstrekt vrij om te doen wat ze wil. Ze kan denken: “insjallah, zo is het nu eenmaal het leven. De machtigen mogen mij aandoen wat zij willen doen en ik moet het maar verdragen.” Maar ze kan ook een enkeltje New-York kopen en daar het Witte Huis opblazen. Het ligt slechts aan haar om te doen wat ze denkt dat het handig is. Niemand op deze wereld kan van haar eisen om geen aanslagen te plegen. Want diegene die van haar eist om geen aanslagen te plegen, heeft de plicht om eerst een rechtbank mogelijk te maken, waar de Irakese moeder de Amerikanen kan aanklagen. Dus voordat je van iemand het kan eisen dat hij geen geweld tegen jou gebruikt, moet je eerst het instemmen met een rechtbank waar hij jou kan aanklagen en dwingen om iets te doen of te laten, als hij door de rechter in gelijk wordt gesteld. Eerst de rechtbank, dan de eisen om geen aanslagen te plegen.

Is dit radicaal?