Failed States

Ik zag het boek “Failed States” op de plank van populaire werken op het vliegveld van Montreal staan en ik kreeg er zin in om mijn Immanuel Kant (wie noemt een filosoof naar een beroemde porno-ster?) voor iets vlotter in te ruilen. Met een beetje tegenwind en slechte on-board films, zou ik de nieuwste Noam Chomsky tijdens de trans-Atlantische vlucht uit kunnen lezen.

Vroeger las ik alle Chomsky’s werken, maar tegenwoordig schrijft hij sneller dan dat ik kan snellezen. Computers maken het inderdaad makkelijker om te knippen en plakken. Dat hept zijn voor- en nadelen. Het nadeel is dat de helft van het boek een kopie is van wat hij eerder heeft geschreven, dus 50% van het geld is weggegooid. Het voordeel is dat deze onderwerpen worden bijgewerkt, met de nieuwste informatie daarover. Zo komen er regelmatig voormalige geheime documenten vrij, Politici schrijven hun memoires, en Chomsky kan zo zijn gelijk bevestigen. Een ander voordeel is dat me weer herinner over allerlei dingen.

Bijvoorbeeld in mijn discussies met andere mensen noem ik allerlei feiten, cijfers en gebeurtenissen en het is daardoor handig om Chomsky te lezen, om mijn feiten opnieuw te checken. Want, mijn geest, zoals van andere mensen, overdrijft tijdens het herinneren ervan. Nog concreter: mijn discussie met mijn moeder, in Canada, over de Israëli’s en de Palestijnen. Mijn moeder, die net terug was uit Israël, kreeg van iemand een tour, waarin die persoon haar “liet zien” hoe liefdevol Israël het water met iedereen deelt. Leuke propagandatoer dacht ik, want Israël steelt 80% van het water in de bezette gebieden, wat maakt de Palestijnen “the most water-deprived people in the entire region; indeed one of the most deprived in the world,” – Chomsky pp 174.

De Verenigde Staten hebben zichzelf het recht toegekend om zogenaamde “failed states” militair aan te vallen. In het boek “Failed States” probeert Chomsky het aan te tonen dat Amerika zelf eigenschappen van een “failed state” heeft, eigenschappen die, zonder interventie, nog erger zullen worden.

Het boek is geschreven volgens Chomsky’s favoriete manier van argumenteren: het toepassen van het universaliteitprincipe: “Among the most elementary of moral truisms is the principle of universality: we must apply to ourselves the same standards we do to others, if not more stringent ones.” Dat wil zeggen dat Chomsky de Amerikaanse (westerse) maatschappij door het vergrootglas van haar eigen, uit de toren geblazen, normen en waarden bekijkt.

Dus als we het accepteren dat de VS Afghanistan platgooien, omdat Afghanistan terroristen onderdak bidt, dan zouden we, volgens het universaliteitprincipe, moeten pleiten voor het bombarderen van de VS, omdat in de VS zowel terroristen als trainingskampen zich bevinden. Bijvoorbeeld Louis Posada Carriles, die een Cubanese burgervliegtuig liet opblazen, met 73 mensen aan bord, die in Amerika woont. Amerika weigert Possada aan Venezuela uit te leveren, waar hij uit de gevangenis is ontsnapt.

Een ander voorbeeld is het jaar 1985 dat door de Amerikaanse geleerden als het hoogtepunt van het terrorisme in het Midden-Oosten werd geroepen, het jaar waarin slechts één Amerikaan is overleden, tijdens de kaping van het cruiseschip Achille Lauro, door de PLO. Wat de geleerde over het hoofd zagen, was dat het kapen van het schip een wraakneming was op de Israëlische bombardementen van het Libanese staat Tunis, met vijfenzeventig slachtoffers.

Dezelfde geleerden hebben bij het bepalen van het hoogtepunt van het terrorisme de grootste terroristische aanslag van het jaar niet mee gerekend. De V.S. hebben namelijk in 1985 een autobom voor een moskee in Beiroet laten ontploffen, met tachtig doden en twee honderd gewonden als gevolg, vooral vrouwen en meisjes.

Een eigenschap van een “failed state” is dat Amerika, ondanks een defensie budget groter dan de som van alle andere militaire uitgaven van alle landen in de wereld bij elkaar, haar eigen burgers in een steeds groter gevaar plaatst, bijvoorbeeld door het terrorisme aan te wakkeren.

Bovendien is zij, volgens Chomsky, een gevaar voor de rest van de wereld. Het ontwikkelen van steeds vernietigende wapens, maakt de kans op de uitsterving van de mens steeds groter. Hij geeft, onder anderen, het voorbeeld van de Russische onderzeekapitein die tijdens de Cuba-crisis onder Amerikaans vuur lag en bevel had gekregen om nucleaire raketten op Amerika af te vuren. Door het bevel te negeren heeft hij de wereld van een nucleaire oorlog gered.

Chomsky ontkracht ook het argument dat Amerika een democratiepromotor is en laat met onderzoeken zien, dat de Amerikaanse interventies de democratie juist tegenhoudt.

In Amerika zelf, toont Chomsky het aan, is het regeringsbeleid op tal van onderwerpen in strijd met de publieke opinie. Terwijl 80% van de Amerikanen een gegarandeerde algemene gezondheidszorg wilt, in plaats van belastingverlaging voor de rijken, gaat Bush de belasting voor de rijken verlagen en bezuinigt op door staat betaalde medicaid. 45 miljoen Amerikanen hebben geen ziektekostenverzekering.

De meerderheid wil de defensie-uitgaven met gemiddeld 31 procent zien dalen, terwijl de regering nu 500 miljard dollar voor wapens uitgeeft. De Amerikaan op straat wil eerder een deficitinkrimping, meer uitgaven voor onderwijs, job training, gezondheidszorg en veteranen. De Amerikaan wil de uitgaven voor alternatieve energie en conservering met 1090% laten stijgen.

De meerderheid wil dat de VS Het Internationale Gerechtshof respecteren en het Internationaal Strafhof erkennen. Bush tekent echter de zogenaamde “Hague Invasion Act”, dat het bestormen van de Scheveningse stranden mogelijk maakt, mocht er een Amerikaan in een Nederlandse gevangenis, voor oorlogmisdaden belanden.

De meerderheid van de Amerikanen wil dat de Verenigde Naties (en dus niet de VS) de belangrijkste rol in de internationale crisissen spelen en wil liever diplomatieke en economische (ipv militaire) maatregelen in de strijd tegen het terrorisme. Bovendien wil de meerderheid een afschaffing van het vetorecht in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.

De meerderheid wil dat de VS het Kyoto-akkoord tekenen. De mensen die voor Bush stemden omdat hij morele waarden zou hebben, vertelden wat het meest urgente morele crisis dat de VS dreigde: “33 percent cited ‘greed and materialism,’ 31 percent selected ‘poverty and economic justice,’ 16 percent named abortion and 12 percent selected gay marriage.” De regering daarentegen stimuleert ‘greed and materialism’, neemt maatregelen om de armoede verder te vergroten en beschouwt abortus en de homohuwelijk als cruciale beleidspunten.

In het kort, onderzoeken en opiniepeilingen tonen het aan dat de Amerikaanse regering op de meeste punten het tegenovergestelde doet, dan wat de grootste meerderheid wil. Mede daardoor is de Amerikaanse maatschappij niet bepaald een democratie.

Dus Chomsky beargumenteert dat Amerika een “failed state” is omdat het een gevaar is voor de vrede, haar eigen bevolking niet kan beschermen, de internationale verdragen en wetten met de voeten treedt, de democratie in de wereld en thuis ondermijnt. Hij is echter optimistisch en laat zien hoe op nationaal niveau de Amerikanen steeds beter dan in het verleden voor hun belangen opkomen. Op internationaal niveau worden de Amerikaanse imperiale ambities succesvol ondermijnd, door de wereld’s publieke opinie en door allerlei soorten verzet, zoals nu in Irak. We staan nu op een kruispunt waar wij een weg naar ondergang van de mensheid kunnen kiezen, meent hij apocalyptisch, of handig gebruik kunnen maken door de tegenslagen die het Amerikaanse imperium mee maakt, om de wereld voor ons en voor de toekomstige generaties beter te maken.