Skip to content

Debattrucs: Prijs je tegenstander aan


Veel google bezoekers komen op mijn weblog op zoek naar debattrucs. Vandaag zou ik over een het aanprijzen van je tegenstander spreken.


Het helpt (bij een onwetend publiek) om je tegenstander aan te prijzen. “Dan pas zal jouw intelligentie bijdragen aan échte oplossingen.” – schrijft een medeblogger over mij en in een andere blog “Je ‘gedegenheid’ duidt op hoge intelligentie én op de wil om geen denkfouten te maken.”

Als je je tegenstaander aanprijst toon je een aantal dingen aan:

1. Je bent geen blinde fanatiekeling. Een blinde fanatiekeling zal zijn tegenstander slechts als een monster zien, hem van allerlei dingen verdacht maken, zal niets goeds over de tegenstander denken. Maar als je je tegenstander voor iets aan kan prijzen, dan zal het publiek van je nooit denken dat je een fanatiekeling bent. Je bent dus niet gedreven door haat of andere negatieve gevoelens.

2. Je schept het beeld van objectiviteit. Door de indruk te wekken dat je de niet alleen het negatieve ziet, maar ook het positieve, wek je de indruk dat je objectiever bent, dan iemand die slechts over het negatieve spreekt. Je bent dus gebalanceerd.

3. Je schept de indruk van een iemand, die naar een gedeelde oplossing zoekt, dus je bent een polderaar. Want als je in staat bent om de positieve kanten uit het tegenargument te zien, dan zal je automatisch de positieve kanten accepteren. Dus het gedeelte van zijn argument dat je verwerpt, zal daardoor meer kans hebben dat het inderdaad slecht is. Hier kan je heel goed misleiden. Want je kan positieve kanten van de tegenstander belichten, die helemaal niks met het argument te maken hebben. Dus je kan op deze manier het hele argument van de tegenstander verwerpen, terwijl je de valse indruk schept dat je de goede kanten aanvaart. Het is bijvoorbeeld irrelevant voor het argument of ik veel gelezen heb, of ik intelligent ben. (En alles wat irrelevant voor een argument is, is ook een drogreden.) Een onoplettend publiek zal deze irrelevantie echter niet opmerken. Daarmee creëer je via een truc de indruk dat je aan het poldermodel werkt.

Dus het aanprijzen van je tegenstander schept een beeld van jezelf als gebalanceerd, neutraal, objectief, genuanceerd en samenwerkend.

Als tegenwerping zou iemand kunnen zeggen dat je niet weet of de andere het inderdaad meent. Al deze waardering van je eigenschappen zou oprecht kunnen zijn. Je kan zijn gedachten immers niet lezen. Dus je kan hem niet van tevoren van iets verborgen beschuldigen. Maar dat is helemaal niet nodig om zijn gedachten te kunnen lezen. Daarom is iets, dat irrelevant voor een argument is, als een drogreden beschouwd. Het is ook om te voorkomen dat iemand oneerlijke argumenten gebruikt. Het is dus niet jouw plicht om te bewijzen dat hij oneerlijk is, het is voldoende voor je om het aan te tonen dat zijn argument een drogreden bevat.

Je kan met het aanprijzen een onoplettend publiek misleiden, maar een jury met argumentatiekennis, zal je meteen strafpunten toedelen. Dus de vraag is of je via misleiding, onoplettende mensen wil overtuigen, of wil je inderdaad goede argumenten hebben.


Geredigeerd door Pascale Esveld
Published inUncategorized

11 Comments

  1. Leo Leo

    Avatar van Leo
    De meeste mensen willen volgens mij vooral een discussie winnen. En de jury is toch vaak het grote publiek. Dus: anything goes!

  2. Mihai Mihai

    Avatar van Mihai
    @Leo

    Ik ben bang dat ik het niet helemaal begrijp. Wil je zeggen dat je alle middelen mag gebruiken om je publiek te overtuigen?

  3. Leo Leo

    Avatar van Leo
    Of het mag hangt van jezelf af. Marcel van Dam beweert dat er duizend truukjes zijn om een discussie te winnen en dat hij ze allemaal kent.

  4. evy evy

    Avatar van evy
    @ mihai

    Die truq is toch al heel lang bekend. Als je mensen voor je wilt innemen dan reageer je bijvoorbeeld met: dat is een heel goede vraag. Al was het de meest stompzinnige vraag die iemand ook maar kon stellen. Toch zal de vragensteller zich vereerd en belangrijk voelen. En de zaal zal denken dat je de toehoorders op een hoog niveau inschat. Daarna kun je doen en laten wat je wilt.

  5. Leo Leo

    Avatar van Leo
    @ Mihai

    Je maakt tamelijk grote sprongen in je vergelijkingen. Een debattruukje toepassen is toch heel iets anders dan duizenden mensen uitroeien.

  6. PeterV PeterV

    Avatar van PeterV
    Ah, dus je specialiseert je in discussies over debatteren om op Google hoog op pagina 1 te verschijnen wanneer mensen ‘debattruc’ intikken. Ik dacht dat je al die kritiek op mij meende, maar je blijkt dus vooral een truc toe te passen om je specialisatie inhoud te geven. Ergo, je ziet mij als mooi praktijkgeval.

    Nou, ik hoop – en denk – dat ik je her en der mooi weerwoord heb gegeven en dat ‘het publiek’ vaker bij mij dan bij jou zal denken "hmmm, daar zit wel wat in". Ergo, ik kies de kant van Leo die stelt dat de jury toch vaak het grote publiek is. Dus niet zozeer jouw vakjury doet ertoe. Overigens ben ik er van overtuigd dat die vakjury op jouw argumentatiewijze nog heel wat af te dingen heeft en uit de mijne evengoed nog diverse dingen zal halen als mooi voorbeeld van juist debatteren.

    En dan nu even inhoudelijk ingaan op bovenstaande. Je voert 3 punten aan. Punten 1 en 2 lijken mij echter teveel op elkaar om ze apart te zetten. Het heeft iets van de bewering dat iemand 1) niet dom is en 2) wel intelligent is.

    Maar belangrijker punt van kritiek vind ik dat uit andermans woorden geregeld meer haalt dan formeel toegestaan is. Als ik jou intelligent noem, dan mag je niet zomaar impliceren dat ik je probeer te paaien door je aan te prijzen. Als je dat vermoedt, dan dien je die hypothese te toetsen, wellicht door het rechtstreeks te vragen. Overal waar men het woordje ‘dus’ gebruikt, word ik argwanend. Ook jij gebruikt het geregeld om naar conclusies te springen met overslaan van essentiële stappen.

    (Tussen haakjes, waarom zet je iets tussen haakjes en bovendien vet? Is het nou belangrijk wat daar staat of slechts een zijdelingse kwinkslag?)

    Inzake fanatisme: Een debat is mij niet goed genoeg als de debattanten niet hebben laten blijken hoe ze als mens erin zitten. Een goed debat dient er niet alleen toe te controleren of de argumenten stand houden, maar ook om te controleren of je aan de debattant bijv. een bestuursfunctie kunt overlaten. Het is dus voor mensen (in elk geval voor mij) ook een toets van betrouwbaarheid, sociaal vermogen en bekwaamheid.

  7. Mihai Mihai

    Avatar van Mihai
    @Peter

    Een drogreden is een drogreden ongeacht de intentie die je hebt. Als ik 2 + 2 = 13 zeg is het altijd een redeneerfout, ongeacht van mijn intentie. Dus het feit dat je zegt dat ik intelligent ben, is irrelevant voor het argument, en als gevolg daarvan een drogreden. Jij zegt dat ik impliceer dat jij mij wil paaien. Bewijs het dat ik dat doe.

    In je reactie gebruik je opnieuw drogredenen om je punt te maken. Je zegt dat de jury (meestal) het grote publiek is. Dit is het ad populum drogreden.

    “Argumentum ad populum (populistische drogreden): hierbij wordt de mening van anderen als enige bewijsvoering aangebracht. Bijvoorbeeld: "iedereen is het er over eens dat…." of "duizenden lezers staan achter de denkbeelden van X, dus….."” – Het Nederlandse Debat Instituut

    “Het argumentum ad populum (‘argument dat gericht is op het volk’) doet een beroep op de vooroordelen van een specifieke groep. Hierbij wordt soms een tegenstelling gecreerd tussen ‘wij’ (spreker en publiek) en ‘zij’ (de anderen, tegen wie het betoog gericht is)” [van Eemeren et al, “Handboek argumentatietheorie”]

    Als het populistische argument geldig zou zijn, zou Hitler gelijk hebben gehad om de Joden uit te roeien omdat de meerderheid van zijn publiek het met hem eens was. Is dat niet absurd?

    Ik schrijf meer logs over argumentatie en daar geef ik als het kan praktijkvoorbeelden. Het is niet mijn schuld dat jou reacties meestaal meer dan een drogreden bevatten.

  8. PeterV PeterV

    Avatar van PeterV
    Een drogreden is een drogreden ongeacht de intentie die je hebt. Als ik 2 + 2 = 13 zeg is het altijd een redeneerfout, ongeacht van mijn intentie.

    Als je 2+2=13 zegt, is dat geen redenering, maar een uitspraak, een conclusie, een foute weliswaar. Maar het is geen redenering en dus ook geen redeneerfout.

    De redeneerfout zullen we dan nog moeten zoeken, bijv. door te beginnen met de vraag hoe je tot die conclusie kwam. Het is op zo’n moment (dat jij zegt dat 2+2 13 is) dus ook nog te vroeg om van jou te zeggen dat je een drogreden gebruikt. En waarschijnlijk zal dat ook na analyse van de redenering niet gezegd kunnen worden. Er zal waarschijnlijk alleen maar een denkfout gevonden worden.

    Niet alle denkfouten zijn namelijk drogredenen. Als iemand denkt dat 2+2 = 4 = 1+3 is en dat daarom 2+2=13 geldt, dan is er geen sprake van irrelevante argumenten, maar van verkeerde toepassing van regels. Als iemand zegt: ‘2+2=13 omdat de Amazone zo’n brede rivier is’, ja dan is er sprake van een erbij gehaald irrelevant argument dat in aanmerking komt om als drogreden te worden beschouwd. Maar om het echt een drogreden te mogen noemen, moet er bovendien sprake zijn geweest van de wil om te bedriegen, dit dan wellicht in een poging het debat koste wat kost te winnen. Als iemand zegt dat 2+2 13 moet zijn, omdat daarmee de fout in het computerprogramma opeens verdwijnt, is het niet zomaar een drogreden, maar kan het zeer wel de overtuiging op basis van relevant (edoch foutief) redeneren zijn van die persoon.

    Ik hoop hiermee te hebben bereikt dat je voortaan niet meer om de haverklap je tegenstander in het debat om de oren probeert te slaan met de beschuldiging dat er allerlei drogredenen worden aangevoerd. Mogelijk is het aanvoeren van die beschuldigingen op zich zelfs een debattruc, eentje die de aandacht moet afleiden van de redenering die de tegenstander opvoerde. Ergo, een poging het redeneervermogen van de ander in diskrediet te brengen.

    Dus het feit dat je zegt dat ik intelligent ben, is irrelevant voor het argument, en als gevolg daarvan een drogreden. Jij zegt dat ik impliceer dat jij mij wil paaien. Bewijs het dat ik dat doe.

    Merkwaardig dat je dit aanvoert. Wat is de titel van je blog? Wat is de eerste zin? Daar staat toch het bewijs?! Dat hoef ik dus niet meer verder te bewijzen.

    In je reactie gebruik je opnieuw drogredenen om je punt te maken. Je zegt dat de jury (meestal) het grote publiek is. Dit is het ad populum drogreden.

    Hoho. Je maakt nu alweer een denkfout. De populistische drogreden is de drogreden waarbij gebruik wordt gemaakt van opinies die we vrijwel allen grotendeels onderschrijven, zoals “wie houdt er nou niet van een glaasje op zijn tijd, iedereen toch?” en die dan oneigenlijk te gebruiken in een discussie over bijv. ‘cafébezoek moet kunnen, ook voor mensen van de AA’. Maar wat jij nu doet is suggereren dat het ook al populistisch is als je je publiek probeert te overtuigen. Sorry, maar het een en het ander heeft niets met elkaar te maken.

    Het is niet mijn schuld dat jou reacties meestaal meer dan een drogreden bevatten.

    Kijk, en met deze uitspraak van jou ben ik het uiteraard geheel eens. (Dit heet dus een kwinkslag en mag in debatten absoluut, want ook voor humor is in een goed debat plaats ingeruimd.).

  9. Mihai Mihai

    Avatar van Mihai
    @Peter

    Volgens mij weet je niet wat de betekenis is van een drogreden. In het van Dale staat het “valse, bedrieglijke reden of redenering.” “Vals” en “bedrieglijk” zeggen niets over de intentie van de spreker. De reden of de redenering is zelf “vals” of “bedrieglijk”. Dat zie je heel duidelijk als je naar de Engelse term “fallacy” kijkt.

    “A fallacy is, very generally, an error in reasoning. This differs from a factual error, which is simply being wrong about the facts. To be more specific, a fallacy is an "argument" in which the premises given for the conclusion do not provide the needed degree of support.” http://www.nizkor.org/features/fallacies/

    Van Emeren en zijn collega’s in hun internationaal erkend boek op gebied van argumentatie (Handboek argumentatietheorie), noemen een drogreden een discussiezet, die afwijkt van de communicatiebeginselen. De deelnemer aan een argumentatie onderschrijft namelijk de normen van doelgerichte taalgebruik. Dit communicatiebeginselen zijn: helderheid, eerlijkheid, efficiëntie en relevantie. Dus als een discussiezet niet aan deze beginselen voldoet, is het een drogreden.

    David Zarefsky, een autoriteit op het gebied van argumentatie, geeft een heel eenvoudige tip aan iedereen die naar een argument beluistert: vraag je je altijd af wat de relevatie voor de stelling is. Is de argument irrelevant voor de stelling, dan is het een drogreden.

    Dus zodra je een denkfout maakt, is dat een drogreden. Denkfout = drogreden.

Leave a Reply