De mensheid bevindt zich op een kruispunt tussen een Holocaust en een postindustriële evolutie. De vraag is of we in staat zijn om de juiste weg te kiezen.
We zien een vijfvoudige polarisatie op wereldniveau. Die tussen christendom en islam (traditionele waarden), tussen de geïndustrialiseerde landen en de derde wereld, en tussen hierboven genoemde traditionele waarden en een nieuw denken. Deze polarisatie is slechts een symptoom van diepere problemen, waarmee de mensheid in haar algemeen, nu en in de toekomst te maken heeft. Deze polarisatie wordt versterkt door de technologische ontwikkelingen.
Die bovengenoemde problemen zijn overbevolking, schaarste van natuurlijke hulpbronnen, zoals olie en water, en klimaatverandering. Als we zo blijven consumeren als we nu doen, hebben we over vijftig jaar twee nieuwe Aardes nodig voor de grondstoffen. Zonder ingreep in de klimaatverandering zijn over dertig jaar grote delen van de Aarde onbewoonbaar, omdat ze hete, koude of onder water liggende woestijnen zijn geworden. Dit schept grote massa’s migranten, die nergens welkom zijn.
De kennis van deze problemen is doorgedrongen tot alle volkeren, bewust of onbewust, maar het is moeilijk om die in het openbaar te erkennen. In ieder geval staan we voor een dilemma, waarbij grote wereldoorlogen om land en grondstoffen een grimmig vooruitzicht is.
In een dergelijke situatie ontstaat er een heropleving van traditionele, conservatieve en religieuze waarden. Dat heeft twee psychologische redenen. Ten eerste is er de angst voor de toekomst en voor het gevaar van de anderen. Ten tweede is er een zelfbedrogmechanisme. De traditionele/religieuze waarden machtigen een groep om zichzelf als superieur (lees uitverkoren) te beschouwen. Dit superioriteitsgevoel biedt een excuus om anderen uit te roeien en tegelijkertijd vrede met zichzelf te hebben.
Tegenover de traditionele waarden ontstaat een (radicalere) geëngageerde bevolking, zowel in de industriële landen als in de derde en de islamitische wereld. Deze stroom van nieuwdenkers kan voor interne conflicten zorgen, maar ze kunnen ook de partij van de traditionelen kiezen, op het moment dat er een botsing tussen de industriële en de derde wereld ontstaat, tussen christendom en islam.
De polarisatie en de verspreiding van de traditionele waarden worden vergemakkelijkt door de technologische ontwikkelingen, zoals Internet en satelliettelevisie. Daardoor denken vele christenen en mensen in geïndustrialiseerde landen synchroon. Daardoor denken moslims en de derde wereldbewoners op dezelfde manier. Daarom zien we een nieuw unisono denkende stroming op het Internet ontstaan, als vijfde gepolariseerde groep, in een tang gevangen tussen alle anderen.
Het dilemma is niets anders dan het gevangenendilemma: het is de keuze tussen samenwerken, met het oog op een ver in de toekomst beloofd fruit, of een strijd aangaan met het oog op onmiddellijke beloning, wat meer bij de menselijke natuur past. Het gevangenendilemma biedt ook twee oplossingen:
(1) De geïndustrialiseerde landen roeien de rest van de wereld uit, een ongekende Holocaust. Dit is de weg die we nu samen met Bush bewandelen, maar dit betekent slechts een uitstel van onze eigen executie.
(2) Of we kiezen voor een coördinatie op wereldniveau in het zoeken naar een oplossing. Bijvoorbeeld door de één triljoen dollar, die nu jaarlijks aan wapens wordt uitbesteed, te investeren in alternatieve energiebronnen, recycling, ruimtevaart, landbouw en (post)technologische ontwikkeling.
We zijn ooit uit een boom gestapt en we hebben nu de kans om boven de mens uit te evolueren.
Geredigeerd door Pascale Esveld
Interessant, maar inderdaad ongenuanceerd. Je waarschuwt daarvoor al in de kop van je log.
Op persoonlijk niveau is er ook een keuze: afwachten of actief worden.
@Peter
Ik wilde slechts de essentie van onze stand van zaken als mensheid weergeven en het aan te geven dat er noodzaak bestaat voor een fundamentele verandering. En dat in een blog van 500 woorden, terwijl daarover veel meer gezegd kan worden.
Cher Mihai,
Het is niet of, of, maar en,en. Het leven is een opstapeling van consensus (in iedergeval in een democratie). Iedereen heeft een directe invloed in je oplossingen met z’n eigen geld. Koop je een cola dan financier je indirect Bush (oplossing één). Koop je een biologisch brood, dan ben je met oplossing twee bezig. Dit geld ook voor ons gezamelijk kapitaal wat wij in bruikleen geven aan onze banken. Kopen ze met jouw geld aandelen van Monsanto en Lockheed of kopen ze aandelen van Vestas (windmolens)?
Doe er zelf wat aan. Dan heb je meer recht van spreken.
Om je anti-us gevoelens te versterken, lees een uurtje of wat op http://www.copvcia.com.
Salutations, Maarten Boer
@Maarten
Heb je de tekst gelezen of heb je willekeurige woorden uit het woordenboek bij elkaar gerapt?
En sinds wanneer heb ik anti-Amerikaanse gevoelens? Bewijs het.
Ik ben het voor een deel met je eens. Ik kopieer even mijn reactie bij je vorige stukje en plaats hem hier.
Men denkt dat als men maar gelooft, dat het dan wel goed zal komen met de wereld. Nee dus, juist niet. Het CDA met haar normen en waarden en Balkenende ‘het gaat uitstekend met ons land’ doen net zo hard mee aan het verpesten van de wereld als enig ander.
Is het wel zo dat de huidige problematiek (die Mihai in zijn reactie goed omschrijft) de oorzaak is van die heropleving van traditionele waarden? Ik weet het niet.
Veel mensen ontkennen toch nog steeds dat er problemen zijn (klimaat, vervuiling). Of denken dat het aan de arme landen zelf ligt dat ze het daar zo slecht hebben.
Bush, die ook gelooft, is de grootste verpester van deze wereld vind ik.
Wat je schrijft over die wapens, Mihai, daar heb je groot gelijk in.
Denk je nu echt dat die technologische ontwikkelingen (internet, satelliet TV) de polarisatie en verspreiding van de traditionele waarden heeft vergemakkelijkt?
Twee bezwaren mijnerzijds:
Streng gelovigen die mogen geen TV kijken of internetten.
BOvendien zou je ook het tegenovergestelde kunnen beweren: die technologische ontwikkelingen zouden ook kunnen bewerkstelligen dat men juist niets meer moet hebben van die traditionele waarden! Men leest en ziet immers steeds meer van wat zich in de wereld afspeelt.
Geloof kan bovendien ook technologische ontwikkelingen tegenhouden.
@Helena
Je betwijfelt twee van mijn stellingen, dat (1) angst voor de ondergang en voor de anderen tot een heropleving van conservatisme leidt en dat (2) technologische ontwikkelingen (internet, satelliet TV) de polarisatie in de hand werken.
(1) Sociale psychologie heeft het bewezen (en ze doen heel leuk onderzoek in bij UVA daarover) dat angst de conservatieve gedachten in de mens doen opkomen. Bijvoorbeeld deelnemers aan onderzoek moesten voor een korte tijd aan de dood denken. De onderzoekers hebben ontdekt dat zelfs een korte doodsgedachte de mens conservatief gedrag deed vertonen: men stemde meer met de groepsgedachten, toonde minder originele (van de type wees jezelf) gedrag, spraak de groep niet tegen, wilde erbij horen en toonde saamhorigheid. Het is ook bekend dat minderheden, die zich bedreigd voelen, sneller naar radicalere conservatieve gedachten van hun eigen cultuur grijpen. De oorlogsangst doet traditionele waarden opleven en propaganda speelt daarbij in.
(2) Kijk bijvoorbeeld naar de islamitische radicale gedachtegoed, die nu massaal via internet en satelliettelevisie verspreidt wordt. Of de Amerikaanse tv-predikanten.
Zie ook http://mihai.punt.nl/index.php?r=1&id=279721 hierover: http://mihai.punt.nl/index.php?r=1&id=279721
Reactie is geredigeerd
@Mihai, wat je schrijft over angst, daar kan ik wel inkomen. Minderheden die zich bedreigd voelen en getreiterd, die trekken zich terug. Dat klopt wel.
En inderdaad, via internet en satelliet TV wordt het islamitische gedachtegoed nu sneller verspreid. En idem wat betreft de Amerikaanse TV predikanten.
Maar in Europa zijn toch juist minder mensen gaan geloven (wat het christelijke geloof betreft).
Als iets makkelijker en sneller wordt verspreid, wil dat toch niet zeggen dat meer mensen dat ook zullen aanhangen? Ik denk wel dat het sneller gaat om elkaar te vinden.
Wat ik beweer, is dat mensen ook meer te weten komen over de wereld, of over de nadelen van het geloof dat ze aanhangen. Dat zou ze toch ook kritischer kunnen maken?
Het christendom heeft zich vroeger toch ook zonder die techniek over de wereld verspreid.. goedschiks of kwaadschiks.
@Helena
Quote: Maar in Europa zijn toch juist minder mensen gaan geloven (wat het christelijke geloof betreft).
Mijn stuk spreekt over polarisering. Dat wil niet per se iets zeggen over een verspreiding van de religie, maar over een versterking van de bestaande religies/conservatieve/traditionele denkmanieren. Dus mensen gaan harder geloven. De opkomst van gedachtegoeden zoals van Fortuyn, Wilders en het nieuwe rechts past in deze groep. Ik dacht ook dat religie steeds populairder wordt bij de jongeren. Ik las een artikel dat de Nederlandse soldaten in Afghanistan, plotseling religieus worden etc.
Quote: Wat ik beweer, is dat mensen ook meer te weten komen over de wereld, of over de nadelen van het geloof dat ze aanhangen. Dat zou ze toch ook kritischer kunnen maken?
Dat klopt slechts in het geval zonder conflicten en zonder de geschiedenis van het Midden-Oosten te kennen.
Als we naar de Westerse moslims kijken, dan zien we een radicalisering dat plaats vindt via internet en satelliettelevisie, ondanks dat ze Nederlandse onderwijs krijgen en geconfronteerd worden met massamedia, wetenschap, verschillende gedachtengoeden etc. Deze radicalisering heeft verschillende oorzaken. Twee daarvan zijn belangrijk: (1)zij zien in real-time hoe babys in Irak ontploffen, op Al-Jazeera bijvoorbeeld. (2) ze worden geconfronteerd met een hypocrisie in de huidige Westerse maatschappij. Terwijl men over democratie- en welzijnverspreiding spreekt, de daden lijken meer op roof en onderdrukking van de derde wereld. Religie belooft hen een bevrijding van deze hypocrisie, belooft een bevrijding van de mensen waarmee ze zich identificeren, bevrijding van roof en onderdrukking.
Dus internet en satelliettelevisie gaat ze niet van dogmas bevrijden juist omdat wat ze over de wereld leren kennen ze niet kritischer tegenover religie maakt, maar kritischer over de moderniteit.
Heel goede en actuele probleemstelling heer Mihai.
Zij betreft een toekomstvisie waarbij keuzes moeten en kunnen worden gemaakt.
In dit verband verwijs ik graag naar:
http://www.volkskrantblog.nl/bericht/67429
Vriendelijke groet, jjwvw
@ Mihai
We zijn ooit uit een boom gestapt en we hebben nu de kans om boven de mens uit te evolueren.
Waarom hebben we juist nu de kans? Als we 50 jaar verder zijn, zijn we nog steeds mensen en hebben we nog problemen, misschien andere, maar problemen. Want vroeger hadden de mensen ook al problemen.
De diepere problemen, overbevolking en schaarste, die moeten aangepakt worden. Dan verdwijnen polarisatie en de ellende die nu aan traditionele waarden en geloof worden geweten, als sneeuw voor de zon. Dan ziet men ook minder de noodzaak om één triljoen dollar te investeren in oorlogstuig.
Ik heb het eerste en tweede rapport van de Club van Rome ook gelezen. Ook de actualisaties (satelieten bv) die je hier aanbrengt veranderen daar niets aan.
De wereld gaat binnen dertig jaar naar de klote was de (simpel weergegeven) conclusie toen.
Ook dat zal nu nog wel waar zijn.