Ap Dijksterhuis en zijn collegas van UVA concluderen in een onderzoek dat we grote en complexe beslissingen beter onbewust moeten nemen, dan op zoek te gaan naar een bewuste redenering. Hun onderzoek is gepubliceerd in het blad Science.
In een serie van onderzoeken hebben ze hun hypothese van deliberatie zonder aandacht getest. Bewust denken zou goed zijn voor eenvoudige beslissingen, zoals het kopen van ovenhandschoen. Onbewuste gedachten (of deliberatie zonder aandacht) resulteert in betere beslissingen voor ingewikkelde en grote problemen, zoals het kopen van een huis.
Bewuste redeneringen verwerken slechts een gedeelte van de informatie en de vele detailles ervan produceren slechts verwarring, wat tot een slechte beslissing leidt. De onbewuste gedachten daarentegen hebben het vermogen om alle informatie te verwerken en leidt tot beslissingen waarmee men tevreden is.
Om hun hypothese te testen hebben de wetenschappers tachtig mensen verzameld voor een serie experimenten. Ze moesten allemaal twee soorten beslissingen nemen, één over eenvoudige dingen, zoals het kopen van shampoo en andere voor complexere problemen zoals het aanschaffen van een nieuw huis. De deelnemers werden in twee gedeeld. Een deel ervan moest de beslissing bewust maken. De andere helft moest zich met puzzels en eenvoudige wiskundige sommetjes bezig houden. Deze laatste werden na een tijd gevraagd om plotseling een beslissing te nemen. Het blijkt dat men achteraf veel gelukkiger was met deze beslissingen dan de mensen die bewust na moesten denken.
Dit werkte echter slechts als de mensen wisten dat ze een beslissing moesten nemen. Als ze slechts de puzzels moesten oplossen en ze daarna plotseling een beslissing moesten nemen, dan was de beslissing niet goed.
Deze experimenten lijken me een nieuwe tegenslag voor de aanhangers van de vrije wil. Het blijkt dat men veel beslissingen onbewust neemt. En het lijkt me dat een vrije wil eerder met het bewust beredeneren geassocieerd moet worden dan met onbewuste beslissingen. Als je op een dag op straat loopt en je gaat plotseling iemand vermoorden, zonder te weten waarom je dat doet, zou je eerder denken dat je geen vrije wil hebt, dan dat je je beslissing vrij hebt genomen. Zie verder mijn logs “De stilte voor de beslissing” en “Benjamin Libet”.
Geredigeerd door Pascale Esveld
En waar komt de slaap voor in dit stukje? Ik zie dat de proefpersonen zaten te puzzelen, maar hebben ze ook geslapen?
De titel was een allusie naar de populaire wijsheid om een nacht over een beslissing te slapen en een plagiaat op het artikel in NewScientist ’Sleeping on it’ best for complex decisions (http://www.newscientist.com/channel/being-human/dn8732.html)
Dus, of dit tijdens slaap ook zo werkt is nog maar de vraag.
@Tomaso
Je hebt gelijk dat de titel fout is en ik ben je dankbaar dat je me steeds corrigeert. Ik ken geen onderzoeken die de rol van de slaap in het nemen van beslissingen bevestigt. Toch, vind ik dat we een dergelijke hypothese zouden kunnen hebben. Een van onze professoren adviseerde ons om al onze papers een nacht te laten liggen en ze daarna te herlezen en corrigeren. Kijk ook wat Pryor adviseert over het
schrijven van een filosofisch werk: http://www.princeton.edu/%7Ejimpryor/general/writing.html Slaap (en vooral dromen) speelt een belangrijk rol in het verwerken van informatie. Kijk bijvoorbeeld http://mihai.punt.nl/index.php?r=1&id=273187&tbl_archief=0#273187
Dit suggereert dat er toch een denkproces tijdens de slap plaatsvindt. En ik merk het bij mijzelf dat ik betere beslissingen of ideeën na een nacht slapen heb. Nou heb ik geen bewijzen voor, want mijn eigen ervaring is geen wetenschap. Ik kan bijvoorbeeld niet garanderen dat ik wakker ben blijven denken en dat ik het achteraf ben vergeten na een paar uurtjes slaap.
Maar dit alles neemt niet weg dat de titel iets suggereert wat in het stukje niet waar wordt gemaakt.
Dit proces lijkt op intuïtie? Een variatie van de vrije wil.
Zie ook Trouw van vandaag hierover:
Mihai, haal mijn vorige reactie maar weg: het blijkt een ‘aanslag’ op je weblog.
Nogmaals:
In Trouw vandaag staat een lang artikel erover, zie op