Iemand vroeg op Twitter: “Wat is de grootste leugen in de Nederlandse geschiedenis?” Ik antwoordde: “Dat de Nederlanders intelligent zijn. In werkelijkheid zijn ze ‘dumb fucks’. De opiniestukken en de debatten in het parlement zijn tsunami’s van drogredenen.” Ik deelde mijn reactie ook op LinkedIn, maar het werd acuut verwijderd.
Ik klaagde meteen bij support: “Ik schrijf om mijn bezorgdheid te uiten over de recente verwijdering van mijn bericht, aangemerkt als ‘haatspraak’. Deze beslissing ondermijnt de vrijheid van meningsuiting, die ook bedoeld is om machtsverhoudingen te nivelleren. Vooral gemarginaliseerde groepen dienen gehoord te worden. We zien op Wikipedia dat haatspraakwetten de mensenrechten van minderheden tegen onderdrukking door de meerderheid beschermen.
Ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens erkent dit principe. Haatspraakzaken gaan meestal over haatzaaien tegen minderheden zoals joden, moslims en de LGBTQ+-gemeenschap. Landen die bovenaan de Rule of Law Index van het World Justice Project staan, vervolgen meestal individuen uit de meerderheid die haat zaaien tegen minderheden, maar niet andersom.
Als migrant in Nederland ben ik onderdeel van een minderheid. De logica van vrijheid van meningsuiting vereist dat ik vrij moet zijn om kritiek te uiten op de meerderheid om machtsverhoudingen in evenwicht te brengen. Dit recht is des te belangrijker in het huidige politieke klimaat, waarin de extreemrechtse regering migranten veracht. Zij inspireren publieke figuren om minderheden, waaronder ikzelf, aan te vallen. Mijn uitspraken zijn zelfverdediging.”
Ter illustratie van het machtsverschil: Vicepremier Mona Keijzer zei op nationale televisie dat moslims Jodenhaters zijn, zonder gevolgen. Ik daarentegen noemde Nederlanders dom voor een klein publiek en werd gecensureerd. Dit is in strijd met de jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).
Enkele voorbeelden: Otegi Mondragon, een Baskische politicus en veroordeelde ETA-terrorist, beledigde de Spaanse koning. Spaanse rechters veroordeelden hem tot een jaar gevangenisstraf. Het EHRM beschouwde dit als een schending van de vrijheid van meningsuiting. De rechters beschermden in dit geval de stem van de Baskische minderheid.
Daarentegen beschermt EHRM geen nationalistische, antisemitische en homofobe uitspraken, om de goede naam en rechten van minderheden te beschermen. Bijvoorbeeld flyers van de Belg Daniel Féret van Front National (waarin asielzoekers werden weggezet als profiteurs) of uitspraken van Jean-Marie Le Pen (hij meende dat de moslims de baas in Frankrijk zullen worden, met fatale gevolgen voor de Fransen). Het Hof keurde een verbod op anti-homo-flyers in Zweden goed net als het verbod op een Russische krant die meende dat joden de bron van het kwaad in Rusland zouden zijn.
Kortom, het EHRM beperkt de vrijheid van mensen met macht wanneer zij de rechten van machtelozen schenden. Daarom hadden de Nederlandse rechters gelijk in de zaak Wilders (alhoewel ze Wilders ook voor het aanzetten tot haat schuldig hadden moeten vinden) en maakte het OM een blunder door Mona Keijzer niet te vervolgen.
Erik Bleich, de auteur van het artikel dat ik naar LinkedIn stuurde, bevestigde mijn argument. Hij onderscheidt drie periodes in de besluitvorming van het Franse Hooggerechtshof. In de eerste periode veroordeelde het Hof vooral racistische uitspraken. Tussen 1993 en 1997 luisterde het Hof ook naar de extreemrechtse katholieke groep AGRIF, die eiste dat ook ‘anti-witte, anti-katholieke en anti-Franse’ uitspraken verboden zouden worden. Na 1998 heeft het Hof, onder invloed van het EHRM, echter voornamelijk uitspraken tegen minderheden verboden.
Rechters zijn milder voor uitspraken die bijdragen aan het democratische debat. Mijn opmerking over de kwaliteit van democratische debatten in Nederland is in dit verband relevant. Een functionerende democratie vereist rationele burgers die leiders kiezen die het land vooruithelpen en individuele rechten beschermen. Als burgers zelf drogredenen gebruiken en drogredenaars kiezen, leven we niet in een democratie, maar in een sofistocratie.
Geredigeerd door Pascale Esveld
Respectvol met elkaar omgaan is mijn wens. Of iemand nu tot een minderheid of een meerderheid behoort.
Vredelievende groet,