Ik heb ooit Emiel Roemer verteld dat als SP aan de macht komt, argumentatieleer een belangrijke rol in het onderwijs moet spelen. Philippe Remarque – hoofdredacteur van de Volkskrant – bewijst vanavond in De Wereld Draait Door dat ik gelijk heb: Nederland moet zwaar aan haar argumentatietechniek werken.
Ik citeer uit Volkskrant:
Remarque: ‘Die reactie hadden we al verwacht, dit nieuws komt slecht uit voor alle betrokkenen.’ Wilders heeft in het Catshuis een balletje opgeworpen en nul op het rekest gekregen. Er blijkt gesproken te worden over dit soort zeer gevoelige zaken, net op het moment dat er een akkoord moet komen over zware bezuinigingen. Dit komt zo ontzettend vervelend uit, dat je het maar het beste kan ontkennen’, aldus Remarque.
Welke drogreden is het? Denk voordat je verder leest. Als extra hulp hier komt nog een voorbeeld. Stel je voor dat een psychoanalist een oud schoolvriendje op straat ontmoet:
Psychoanalist: Hey vriend. Hoe gaat het met jou?
Vriend: Heel goed, ik ben ontzettend gelukkig. Ik heb een formidabele carrière, een fantastische vrouw, en perfecte kinderen. Wat wil je nog meer?
Psychoanalist: Aha, ik snap het. Je bent dus als kind door je vader seksueel mishandeld. Maar je genoot ervan, want je was gefixeerd in je anale fase. De mishandeling en het plezier hebben tot een trauma geleid en die heb je verdrongen. Daarom ben je met een vrouw getrouwd en je houdt jezelf voor de gek dat je gelukkig bent.
Vriend: Nee, nee, nee! Hoe kom je daarbij?
Psychoanalist: Zie je wel, je ontkent het. Alle door hun vader mishandelde jongetjes, die in de anale fase waren gefixeerd, ontkennen het. Dus ik heb gelijk.
De drogreden heet bevestiging van de consequens. Deze drogreden is in de volgende vorm:
Als X dan Y
Y
Dus X
Ik hoop dat men argumentatieleer zwaar in het onderwijs gaat invoeren.
Geredigeerd door Pascale Esveld
Beste Mihai,
Je vergelijking gaat niet helemaal op, want in je voorbeeld is er geen reden om te twijfelen aan het blije verhaal van de vriend. Maar in het geval van Wilders/Leers zijn er verschillende redenen om er wel aan te twijfelen:
1: Het lijkt vrij onwaarschijnlijk dat Wilders of wie dan ook in het Catshuis NIET over Leers zouden hebben gesproken: Wilders reageert gewoonlijk direct op vrijwel alles wat Leers zegt of doet en het ligt voor de hand dat iets wat een politieke interessant/zorgelijke ontwikkeling voor de coalitie is, op tafel komt in besprekingen tussen de drie coalitiegenoten..
2: Remarque heeft bronnen en ziet er behoorlijk zeker van zijn zaak uit: helaas kan hij die bronnen niet vrijgeven, maar zou Remarque, een door de wol geverfde journalist die bronnen 100% uit zijn duim zuigen?
3. De ontkenners hebben belang bij het ontkennen; toegeven zou de onderhandelingen onder druk zetten.
Deze argumenten zijn speculaties, maar ze zetten mij wel aan het twijfelen over de stellige ontkenning van de Catshuisonderhandelaars. We zullen niet snel de waarheid horen, dus mogelijk heeft Remarque iongelijk, maar Remarque nu van een drogreden betichten vind ik ook te ver gaan.
@ Paula
Een drogreden is een bewering die niets toevoegt. Noch maakt deze bewering het argument sterker, noch maakt hij het tegenargument (van de opponent) zwakker.
http://www.mihai.nl/2006/05/03/betekenis-drogreden
Het feit dat iemand iets ontkent, bewijst niks. Ook als die persoon een belang heeft om het te ontkennen. Bijvoorbeeld alle aangeklaagde mensen in een rechtbank hebben een belang te ontkennen. Maar het feit dat ze ontkennen bewijst niet dat ze schuldig zijn.
Beste Mihai,
Ik heb nooit beweerd dat ze schuldig zijn.
Ik vond je vergelijking verkeerd (naar mijn beste weten ook een drogreden). En daarmee vond ik dat je Remarque geen recht deed.
@Paula
Wat zijn de stellingen van Remarque?
(1) “Die reactie hadden we al verwacht”. Het feit dat VK iets heeft verwacht is geen bewijs dat het zo is.
(2) “dit nieuws komt slecht uit voor alle betrokkenen.” Het feit dat dit nieuws slecht voor alle betrokkenen uitkomt, is geen bewijs dat het zo is.
(3) “Dit komt zo ontzettend vervelend uit, dat je het maar het beste kan ontkennen.” Dit bewijst ook niets.
Hij had net zo goed kunnen zeggen: “Het gras is groen. De hemel is blauw. Alle mensen zijn sterflijk. De Aarde draait rondom de zon.” Geen enkele van deze stellingen geeft brandstof aan zijn overtuigingsmotor. Noch schenkt enige van deze stellingen suiker in de tank van zijn tegenstander. Het is gewoon gebluf. Het is gewoon wat Wilders de hele dag doet.
Je schreef: Ik hoop dat men argumentatieleer zwaar in het onderwijs gaat invoeren.
Ooit las ik het boeken van X – winnaar Socrates-wisselbeker van het maandblad Filosofie – over argumentatieleer en zijn verlangen om dit in te voeren in het onderwijs. (Denk dat het ongeveer 10 jaar geleden was.) Het is gelukkig niet zo ver gekomen, en het zal ook niet gebeuren. Ik ken de rede niet waardoor of waarom dat niet gebeuren zal. Misschien dat er op het schoolplein net zo’n sfeertje ontstaat als hier. Ik denk dat alle taalfilosofen in Nederland wel iets anders te bieden hebben.
Een zware opgaven zal dat worden want er zijn nog andere middelen om het verstand te gebruiken. Niet iedereen heeft iets aan argumentatie leer.
Dat je het bijvoeglijk naamwoord “zwaar” gebruikt (wat niet hoeft en verkeerd gebruikt wordt) zeg ook al iets van het taalgebruik van argumentatieve gebruikers.
Het gras is bij de buren is roze omdat de wereld in zijn hoofd anders wordt vertaald. De inhoud van zijn hoofd is niet dat gras wat hij ziet. Wel dat het “zwaar” weegt.
@Kruzdlo
Met ingang van de Tweede Fase is argumentatieleer verplichte examenstof voor het havo- en vwo-examen. Maar het is nog steeds onderdeel van het vak Nederlands. Daarom heb ik “zwaar” geschreven, om meer argumentatieleer op school te geven.
Remarkabel is nou niet direct iemand waar het van af druipt dat hij een debater zou zijn. Integendeel. Onzeker mannetje. Onbegrijpelijk ook dat hij ooit op deze plek terecht is gekomen. Moet ook middels een drogredenering tot stand gekomen zijn.
Maar dat zal hij ook wel wel ontkennen met de achterliggende gedachte: “Dit komt zo ontzettend vervelend uit, dat je het maar het beste kan ontkennen”
Ik heb het leerboek vwo opnieuw ingezien (ik gebruik het zo nu en dan), het is magertjes. De examens zijn schraal en stellen weinig voor. Als ik je goed begrijp ’til je er zwaar aan’ om argumentatietheorie (leer) op de havo en vwo te verbeteren of wil je dat het ook gegeven moet worden op de lagere school, MBO etc?
Je gaat zo snel door roei en ruiten dat ik voorzie dat als argumentatietheorie gegeven wordt aan mensen die zich verbeelden hersens te hebben of liever, er misbruik van kunnen maken door andere met minder hersens, te dwingen tot overgaven, door roei en ruiten te gaan. Het progama DWDD heeft ook de reeskak, de snelheid van een raket waarmee geen enkel doel wordt bereikt dan gebakken lucht.
Dat je mij Kruzdlo noemt mag van mij een DWDD zijn.
Het is niet aan mij om het aan te geven hoe het opgelost moet worden. Dat moet uit onderzoek blijken. In ieder geval men moet de kinderen leren argumenteren. Want de drogreden regeert in Nederland.
Paula, in mijn antwoord hier boven zul je het met mij eens kunnen worden dat het vaak ligt aan de manier van taalgebruik of je kort door de bocht wil gaan (DWDDstijl) of dat je het met zachtere woorden wil zeggen.
Argumentatietheorie is nogal kynisch van aard maar soft van dwaling. Toch lees ik zijn blogs graag.
M. dit onderzoek is al gedaan. Lang geleden. Ik meen dat A. Truyens hierover een artikel gewijd heeft in de VK of zie http://taalunieversum.org/onderwijs/onderzoek/1969-1997/artikel.php?id=254
Drogredenen zijn middel om een doel te stellen waarvan andere menen geen mening over hebben. Is hier niet het populisme door gekomen?
Voor zover dat ik kan zien is dat een onderzoek naar wat er bestaat. Niet een onderzoek van de overheid over de vraag hoe men de kinderen beter kan leren argumenteren.
Roemer was zeker wel vereerd dat de Grote Denker Mihai tijd en aandacht aan hem besteedde.
Een meer welwillende interpretatie is dat Remarque in dit geval slechts een mogelijke verklaring voor de ontkenning van Rutte c.s. probeert te geven. Waarom valt die interpretatie af of waarom is die interpretatie onwaarschijnlijk? Als het een drogreden is, dan inderdaad de bevestiging van de consequens. Of, vanuit een ander perspectief: een circumstantial ad hominem.
Ik zie overigens in het gesprek tafelheer Giel Beelen mogelijk een drogreden gebruiken. Hij vergelijkt de zaak met de berichtgeving over Friso en de kritiek daarop. Maar de kritiek daarop ging vooral over de vraag of je dat nieuws wel of niet in de krant moet zetten, niet over de juistheid.
@ Dikke paal
Dat zeg je heel goed.!!
Zeker als je moeder is voortgekomen uit een emmer Roemeens paardensperma is dat ook wel logisch.
@The Sceptic
Er waren meer drogredenen in die discussie, maar ik wilde een korte blog schrijven. Bijvoorbeeld de drogreden dat NRC een bericht heeft geproduceerd dat de onderhandelingen slecht gingen en dat Rutte en zijn curnutten hebben het ontkend, maar dat het later waar bleek te zijn. Dus – was de redenering – nu ontkennen ze weer en dat betekent dat het waar moet zijn.
Argumentatietechniek? Remarque kon daar moeilijk gaan zitten vertellen wie de bronnen waren voor dit bericht in de Volkskrant. Dan zou hij het bureau politieke verslaggeving van zijn krant meteen kunnen sluiten. Moest hij argumenten aandragen WAAROM de Volkskrant dit bericht plaatste?
Kon hij nog meer doen dan logische, menselijkerwijs te begrijpen verklaringen bedenken – uiteraard veronderstellingen, meer maakte hij er niet van – voor de negatieve reactie van de kampeerders in het Catshuis. Politiek gaat over macht, vaak zonder argumenten.
@j de kat
Niemand heeft Remarque verplicht om dit te zeggen. Hij kon net zo goed blijven zeggen dat hij zijn bronnen niet hoefde te vertellen en klaar is kees. Hij hoefde geen verhalen te bedenken. Hij hoefde niet eens naar DWDD te gaan.
Argumentatietechniek? Je presenteert hier een eenvoudige dooddoener.
Wat betekent ‘cornutte(n)? Kornuiten zijn kameraden. Maar dat is dan weer complot.