Rechtse partijen misbruiken antisemitisme om links te breken

Rechts pleegt een coup. Niet met tanks of geweren, maar met woorden. Hun wapen is een vals antisemitisme-narratief om tegenstanders te delegitimeren en Israël te beschermen tegen kritiek. Wat zich in Groot-Brittannië voltrok tegen Labour onder Jeremy Corbyn, speelt zich nu af in Nederland tegen PvdA-GL. En net als toen wordt het debat misbruikt om kritiek op Israël onmogelijk te maken en electorale winst te boeken.

Hetze tegen Labour

Toen Corbyn Palestina wilde erkennen, voerden de Britse Conservatieven en hun bondgenoten binnen Labour een tegenaanval uit.^[1] Ze creëerden een antisemitisme-crisis die nauwelijks statistisch onderbouwd was. De media controleerden dat niet.^[2] Een parlementair comité vond geen bewijs dat jodenhaat binnen Labour vaker voorkwam dan elders. Toch werd Corbyn gebrandmerkt als symbool van Joods racisme, en uiteindelijk aan de kant geschoven.^[3] De hetze speelde een rol bij hun zware verkiezingsverlies.^[4] Pas na een zuivering van pro-Palestijnse stemmen onder de nieuwe leider Keir Starmer, kon Labour zich electoraal herstellen. Starmer onderneemt intussen geen poging om Israël tegen te houden in het verdrijven van Palestijnen of uitbreiden van zijn territorium.^[5]

Rechts beticht links van antisemitisme

In Nederland zien we hoe rechtse partijen met dezelfde tactiek proberen PvdA-GL te beschadigen. De partij durft Israël te bekritiseren en pleit voor: erkenning van Palestina, een wapenembargo, een verbod op producten uit nederzettingen, sancties tegen Netanyahu’s regering en opschorting van het EU-associatieverdrag. Ook wil de partij dat Nederland zich aansluit bij Zuid-Afrika’s genocidezaak bij het Internationaal Gerechtshof en arrestatiebevelen van het Internationaal Strafhof tegen Israëlische functionarissen uitvoert.

In plaats van een inhoudelijk debat kiest rechts voor karaktermoord. VVD-leider Dilan Yeşilgöz-Zegerius stelde dat de Palestinalobby niet pro-Palestijns maar anti-Israëlisch zou zijn, en beschuldigde de Partij voor de Dieren van jodenhaat en steun aan Hamas.^[6] Ook beweerde zij dat er ‘extreem-links radicale krachten’ actief zijn binnen GroenLinks. Bij tv-programma WNL Op Zondag stemde ze in met de bewering dat Tofik Dibi opriep tot ‘gewelddadig verzet tegen Israël’.^[7] Dibi sprak echter over het recht op verzet tegen een illegale bezetting, ook gewapend, zoals erkend in het internationaal recht.^[8] Dat is geen extremisme, maar het officiële Nederlandse standpunt. In 2024 verklaarde Nederland bij het Internationaal Gerechtshof dat volkeren zich mogen bevrijden van koloniale overheersing, apartheid en bezetting – desnoods met geweld.^[9]

PVV’er Gidi Markuszower loog dat Dibi opriep tot geweld tegen burgers.^[10] Ook pro-Israëlische Telegraaf-columnisten als Rob Hoogland,^[11] Nausicaa Marbe^[12] en Bart Nijman verdraaiden zijn woorden. Marbe stelde dat hij studenten tot geweld aanzette. Nijman schreef dat ‘Hamas-verdediger’ Dibi terrorisme steunde en geweld in Nederland aanwakkerde.^[13] Een vergelijkbare hetze van Israël-supporters vond plaats in de Britse media tegen Labour.^[14]

VVD en ChristenUnie misbruiken antisemitisme in antisemitisme-nota

In hun antisemitisme-nota stellen VVD en ChristenUnie dat linkse arbeiders van oudsher racistisch tegen Joden zijn, met verwijzingen naar termen als ‘Joodse kapitalist’ en ‘Beursjoden’. Ze betichten bovendien Labour van antisemitisme.^[15] Onderzoek toont echter aan dat dit binnen deze groepen niet ernstiger is dan elders. Een peiling van YouGov laat zien dat Labourleden gemiddeld minder antisemitische overtuigingen hebben dan aanhangers van de Tory’s of UKIP.

Ook een onderzoek van het Institute for Jewish Policy Research concludeerde dat antisemitisme bij links niet groter is dan bij de rest van de Britse bevolking. Het onderzoek zegt dat:

“The most consistently found pattern across different surveys is heightened animosity towards Jews on the political right… The political left, captured by voting intention or actual voting for Labour, appears in these surveys as a more Jewish-friendly, or neutral, segment of the population.”

VVD en CU stellen dat Jodenhaat vooral voorkomt bij Palestina-supporters, moslims en voetbalfans. Maar uit het CIDI-onderzoek dat ze zelf aanhalen blijkt iets anders: racistische berichten over Joden komen vooral van rechts-conservatieve en complotdenkende Twitteraccounts. Die plaatsen ruim zeven keer zoveel haat zaaiende berichten als andere groepen. Zelfs Israël-supporters posten meer antisemitisme dan Palestina-supporters.^[16]

The Rights Forum

VVD en CU noemen TRF maar liefst twee keer in hun document, hun enig ‘bewijs’ van antisemitisme is een verwijzing naar antwoorden op hun eigen Kamervragen. Echter, deze antwoorden bevatten geen enkel bewijs.

TRF heeft een Wob-verzoek bij de universiteiten ingediend over welke contacten ze hebben met pro-Israëlische lobby’s en met Israëlische instellingen die de illegale Israëlische nederzettingen bevorderen. Segers en Ellian eisten dat de regering dit Wob-verzoek antisemitisch noemt, niet beantwoordt en TRF verbiedt om zulke Wob-verzoeken in te dienen. Het antwoord willigt geen van hun eisen in en zegt nergens dat het Wob-verzoek antisemitisch is:

“In algemene zin begrijpt het kabinet de zorgen die Israëlische en Joodse organisaties alsook academici en de Nederlandse universiteiten hebben bij een dergelijk informatieverzoek. De stichting The Rights Forum heeft net als ieder ander het recht om bij een bestuursorgaan een verzoek om informatie op grond van de Wet openbaarheid van bestuur in te dienen. Transparantie bij de uitvoering van publieke taken wordt ook gezien als een essentieel onderdeel van de democratische rechtsstaat. Het is aan het instellingsbestuur van de universiteit dit verzoek langs de lijnen van de wet verder te behandelen.”^[17]

Dus Segers en Ellian misleiden omdat het bewijsmateriaal genoemd in hun voetnoot niet bewijst wat zij in hun initiatiefnota beweren.

In conclusie

De inzet is hoog: gerechtigheid, democratisch debat en de geloofwaardigheid van links. Als het opkomen voor Palestijnse rechten stelselmatig verdacht wordt gemaakt, wint rechts zonder debat. Ja, Jodenhaat moet bestreden worden — ook aan de linkerzijde. Maar niet met leugens, framing, drogredenen of politieke trucs. Alleen door het echte antisemitisme te bestrijden, beschermen we zowel Joden als Palestijnen tegen onrecht.

1. Zie bv paragraaf “FACING THE ‘DANGER’ OF CORBYNISM” in Pappe, Ilan (2024) Lobbying for Zionism on Both Sides of the Atlantic; Jewish Voice for Labour (2021) How the EHRC Got It So Wrong: Antisemitism and the Labour Party; Asa Winstanley (2023) Weaponising Anti-Semitism: How the Israel Lobby Brought Down Jeremy Corbyn; ↑
2. Philo, G., Berry, M., Schlosberg, J., Lerman, A., & Miller, D. (2019). Bad news for Labour : antisemitism, the party and public belief. ↑
3. (Kijk ook de documentaires “The Labour Files” van Al Jazeera op youtube). ↑
4. Lerman, A. (2022). Whatever happened to antisemitism? : redefinition and the myth of the ‘collective Jew’.  ↑
5. “Starmer Ditches Palestinian Recognition | Morning Star.” Accessed June 17, 2025. https://morningstaronline.co.uk/article/starmer-ditches-palestinian-recognition. ↑
6. “We zien namelijk, zeker sinds 7 oktober, maar daarvoor ook, dat Jodenhaat helaas steeds normaler lijkt te worden in ons land. Ik sta hier te spreken terwijl een partij hier in de Kamer, de Partij voor de Dieren, net een plaatje deelt. Dat plaatje lijkt heel erg onschuldig: we gaan trakteren op watermeloenen. Dit terwijl je weet dat dat een symbool is voor de steun voor Hamas.”, Tweede Kamer. (2024). 2e vergadering Woensdag 18 september 2024. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/2024-2025/2 ↑
7. WNL Op Zondag, inbreng Dilan Yeşilgöz-Zegerius, minuut 17:13. https://npo.nl/start/serie/wnl-op-zondag/seizoen-9_2/wnl-op-zondag_437/afspelen. ↑
8. “Erken het recht van de Palestijnen om zich te verzetten tegen de illegale bezetting, ook bewapend, zoals erkend door internationaal recht.”, https://geenwoordenmaardaden.nu/ ↑
9. International Court of Justice. (2024). Oral Statement Of The Kingdom Of The Netherlands, Legal Consequences arising from the Policies and Practices of Israel in the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem (Request for advisory opinion submitted by the General Assembly of the United Nations). CR 2024/5. In Public sitting. Paras 12-13. ↑
10. “Tofik Dibi, van de bloedgroep van de heer Klaver, roept gewoon op tot gewapend verzet tegen burgers.”, Tweede Kamer. (2025). Debat over de Staat van de Europese Unie (ongecorrigeerd). (2025D27664). https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2025D27664&did=2025D27664 ↑
11. “Dat laatste is voor een VVD-leidster op zich al bemoedigend genoeg, waar nog eens bijkomt dat Timmerfrans leiding dient te geven aan een vereniging van onverenigbaren, waarvan een GL-vertegenwoordiging met onder anderen Tofik Dibi en Khautar Bouchallikht opzien baarde door onder de titel Geen woorden maar daden – goh, hoe verzinnen ze het – te pleiten voor gewapend (!) verzet tegen Israël.”, Hoogland, R. (2025/06/05). Freewheelen. De Telegraaf. ↑
12. Timmermans moet afstand doen van radicale leden: ‘Alleen maar ellende met deze partij’. (2025). Nieuws van de Dag. https://www.nieuwsvandedag.nl/nieuws/politiek/artikelen/nausicaa-marbe-eist-dat-timmermans-afstand-neemt-van-radicale-achterban. “Afgelopen week ging de actie ‘Geen woorden maar daden’ van start: een activistisch initiatief van GL’ers, PvdA’ers, BN’ers, pro-Palestina activisten en zowat alle diplomatenklasjes die Buitenlandse Zaken, kennelijk een kweekvijver van extreemlinkse radicalen, heeft opgeleid. In hun promotiefilm wordt Timmermans verweten dat hij Israël niet met daden bestrijdt. Voormalig GL-Kamerlid Tofik Dibi wil dat verzet ‘ook gewapend’ zien.”, Marbe, N. (2025/06/07). Geef extremistenfusie nooit regeringsmacht. De Telegraaf. ↑
13. Nijman, B. (2025). Tofik Dibi en Harry Pettit pleiten voor gewapende strijd tegen zionisten. https://www.nijmansnieuwsbriefje.nl/p/harry-pettitler ↑
14. Philo, G., Berry, M., Schlosberg, J., Lerman, A., & Miller, D. (2019). Bad news for Labour : antisemitism, the party and public belief. ↑
15. Segers, G. J. M., & Ellian, U. (2022). Initiatiefnota van de leden Ellian en Segers over de aanpak van antisemitisme – de volgende stap. (36272-2). ↑
16. Utrecht Data School. Onderzoek Online antisemitisme in 2020. https://www.cidi.nl/wp-content/uploads/2022/05/Utrecht-Data-School_Online-antisemitisme-in-2020_FINAL-2.pdf ↑
17. Yesilgöz-Zegerius, D. (2022). Antwoord op vragen van de leden Ellian en Segers over een Wob-verzoek met een intimiderend karakter dat als antisemitisch wordt ervaren. (2022D24384). https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2022Z02597&did=2022D24384 ↑