De stroman of de gladiool

Op het legendarische slagveld tussen Henk Krol en Tariq Ramadan verschijnt regelmatig een stroman met negen levens. Max Pam, Carel Brendel en Amanda Kluveld verslaan hem onvermoeid. Het doel van dit stuk is tweeledig. Eerst wil ik de onjuistheid aantonen van de citaten over homo’s, afkomstig van de ‘Gay Krant tapes’. Deze citaten ondersteunen niet de stelling dat Ramadan met twee tongen zou spreken. Vervolgens wil ik aantonen dat de bovengenoemde opiniemakers een stroman aanvallen. Zij gaan er aan het feit voorbij dat de dubbele tong niet bewezen is en hameren op de correcte vertaling van de bandjes.

Sex, Gays, and Muslimtape
Alles begint met een artikel in de Gay Krant. Henk Krol verricht een stukje onderzoeksjournalistiek en komt tot de conclusie dat Ramadan met twee tongen spreekt. Hij vertaalt een paar bandjes, waar Ramadan voor moslims spreekt en komt met de volgende twee citaten als bewijs van zijn ‘foute’ boodschap voor moslims:

‘Een man is bedoeld voor een vrouw, en een vrouw voor een man.’

‘De boodschap van de islam is op dit punt heel helder: homoseksualiteit is niet toegestaan, is niet iets wat valt binnen de algemene opvatting over de mens. Homoseksualiteit is niet iets wat men in de islam kan toestaan.’

Henk Krol contrasteert deze twee citaten met wat Ramadan over homo’s schrijft in zijn op de westerse lezer gericht boek ‘Een Jihad van vertrouwen’, om de dubbele boodschap te bewijzen:

‘Natuurlijk worden er in samenlevingen waar moslims in de meerderheid zijn en door moslims die in het Westen wonen uitlatingen gedaan die homoseksualiteit veroordelen of ondubbelzinnig homofoob zijn. Het zou onjuist zijn dat te ontkennen. Niettemin zijn er verschillende benaderingen en het is belangrijk erop te wijzen dat onder moslims verschil­lende standpunten bestaan. Al jarenlang herhaal ik dat de islam homoseksualiteit niet aanmoedigt (en die principieel verwerpt omdat ze niet overeenkomt met het voor de men­sen vastgestelde goddelijke plan). Dat verhindert me echter niet een duidelijk standpunt in te nemen: ook al ben ik het niet eens met de opvattingen en daden van homoseksuelen wat hun seksualiteit betreft, dat weerhoudt me er niet van te respecteren wat ze zijn. Dat mag ieder van ons trouwens van zijn medemensen verwachten: respect voor je persoon, ook al heb je een andere overtuiging of verschil je van mening over gedrag. Ook al maak ik een voorbehoud betreffende het homohuwelijk en adoptie door homoseksuele paren, toch aarzel ik niet homofobe uitlatingen en maatregelen waarvan homoseksuelen het slachtoffer kunnen worden te bestrijden en me aan hun zijde te scharen wanneer we gemene zaak kunnen maken.’((Tariq Ramadan, Een Jihad van vertrouwen, pagina’s 23-24))

Op het eerste gezicht zijn de uitspraken op het bandje in strijd met wat Ramadan in het boek schrijft. Daarmee zou Henk Krol hebben bewezen dat Ramadan met dubbele tong spreekt. Maar als we de hele context bekijken, zien we dat Henk Krol’s bewering absoluut onjuist is. Tussen haakjes <<>> staan Krol’s citaten:

‘Het is waar dat de islam in relatie tot de seksualiteit grenzen stelt. Ze stelt zeer duidelijke grenzen door te zeggen dat God een orde heeft gewild en dat deze orde is: <<de man voor de vrouw en de vrouw voor de man>> en dat wat men ons nu in de wereld voorstelt door te zeggen dat, aangezien het natuurlijk is en aangezien men het soms niet kiest, men moet accepteren als een element van de natuur, de man voor de man en de vrouw voor de vrouw, de dimensie van de homoseksualiteit. Maar <<de boodschap van de islam op dit punt is duidelijk: het is niet toegestaan en het is niet iets dat in de algemene opvatting van de mens treedt. Wat wil dat zeggen? Het verbod is duidelijk. Homoseksualiteit is niet iets dat men beschouwt als toegestaan in de islam.>> Maar wil dat zeggen dat men op een stoel moet blijven zitten terwijl men alle homoseksuelen behandelt als zieken, als gedegenereerden die.., want er zijn bepaalde mensen die zeer ver gaan. Nee. Tegenwoordig is er in alles wat men praktiseert, zelfs in zeer islamitische samenlevingen een verhouding tot de vraag van de seksualiteit die zo hypocriet is dat de omstandigheden mensen aanzet dingen te praktiseren die buiten de natuur vallen en in plaats van in de hypocrisie van de stilte te leven moet men misschien eerder de werkelijkheid onder ogen zien en zich voornemen degenen die deze homoseksualiteit praktiseren te begeleiden, niet als zieken maar in de zeer duidelijke betekenis van wat onze religie is, maar niet in de verwerping en ook niet in de totale veroordeling van het wezen. Men kan niet houden van de daad omdat God het ons verbiedt. Dat wil niet zeggen dat men de mensen verwerpt omdat ze het praktiseren maar eerder dat men hen begeleidt. Mijn discours is er niet een van het geven van een schuldgevoel en van verwerping. Ik heb te veel mensen gezien en soms ontvang ik brieven, heel vaak, van jonge moslims die me zeggen: kijk, ik praktiseer dat, wat moet ik nu doen? Ik zou graag nader tot God komen maar het is zo. Ik ben zo. Wat moet ik doen? Welnu, ze hebben om zich heen mensen gezien die omdat ze het principe van de islam hadden begrepen, de houding hadden van de definitieve verwerping. En dat is niet wat ons door onze religie wordt onderwezen. Begeleiden tot het eind van het mogelijke, alles doen wat binnen onze mogelijkheden ligt om een luisterend oor te zijn en aan de mensen voor te leggen wat ons de dimensie van een seksualiteit lijkt te zijn, van een juiste seksualiteit en een seksualiteit die in overeenstemming is met de Schepping.’((Nr. 38 van de Questions Actuelles, gesproken tekst van Tariq Ramadan. De Nederlandse vertaling is gemaakt door Translingua t.t.i. B.V., in opdracht van de gemeente Rotterdam, april 2009)) (Mijn vet)

Ramadan beargumenteert meestal volgens de onderstaande stappen:

(1) Hij geeft aan wat de islam zegt in de teksten, zoals de Koran en de Soenna;
(2) daarna vertelt hij hoe andere islamitische geleerden de teksten hebben geïnterpreteerd. Meestal wijst hij ons op het feit dat de geleerden verdeeld zijn over de interpretatie, dus dat men op meerdere manieren kan handelen;
(3) vervolgens geeft Ramadan zijn eigen mening en die is altijd veel milder dan wat in de letterlijke interpretatie van de tekst staat;
(4) hij wijst de moslims op het feit dat zij uiteindelijk zelf tot de juiste conclusie moeten komen en dat ze een bepaalde verantwoordelijkheid hebben om goed te zijn.

In dit stukje tekst zien we slechts de stappen (1) en (3). Maar wat we zien is dat Henk Krol slechts stap (1) citeert en dit weergeeft als Ramadans mening. Dit selectief citeren doet schade aan de betekenis van de woorden in hun context. In de context verschillen deze woorden absoluut niet van wat Ramadan in ‘Een Jihad van vertrouwen’ vertelt. In beide teksten zegt hij dat de islam homoseksualiteit ‘principieel verwerpt omdat ze niet overeenkomt met het voor de men­sen vastgestelde goddelijke plan’. In beide teksten veroordeelt hij homofobie, maakt hij duidelijk dat hij een onderscheid ziet tussen de homoseksuele daad en de persoon zelf. Zelfs als je de daad verwerpt, moet je de persoon respecteren als persoon. Het gaat niet om ‘de verwerping en ook niet in de totale veroordeling van het wezen’ want ‘dat is niet wat ons door onze religie wordt onderwezen’. Uiteindelijk waar het op neer komt is een ‘begeleiding’, maar deze begeleiding betekent niet dat men de homo’s ‘behandelt als zieken, als gedegenereerden’. Nee, deze begeleiding is meer ‘doen wat binnen onze mogelijkheden ligt om een luisterend oor te zijn en aan de mensen voor te leggen wat ons de dimensie van een seksualiteit lijkt te zijn’. We kunnen daardoor de conclusie trekken dat de twee teksten in de boodschap bijna identiek zijn en dat het selectieve citaat van Henk Krol ons op de verkeerde been zet.

De stroman
Nu dat we gezien hebben dat de enige twee citaten afkomstig van de tapes niet bewijzen dat Ramadan met dubbele tong spreekt met betrekking tot de homoseksuelen, laten we kijken naar de stroman gebruikt door Carel Brendel, Amanda Kluveld en Max Pam. Zelfs Nausicaa Marbe schijnt hun lezing te onderschrijven. In een normale wereld zouden deze schrijvers toegeven dat de stelling van het argument, de dubbele boodschap, onbewezen is. Zij hameren echter op de correctheid van de vertaling en zijn verontwaardigd dat Henk Krol voor leugenaar is uitgemaakt:

Carel Brendel:

‘Grashoff haalde enkele maanden geleden nog hoofdredacteur Henk Krol van de Gay Krant door het slijk. In strijd met de waarheid beweerde Grashoff dat Krol de teksten van Ramadan uit hun verband had gerukt. Wie de wollige citaten van de islamoloog en de quotes van Krol naast elkaar legt, ontdekt dat de Gay Krant alles keurig had samengevat. Ramadan en zijn fanclub beroepen zich ten onrechte op deze witwasserij.’((Carel Brendel. (2009, 22 augustus). Benoeming van Ramadan is het echte schandaal. de Volkskrant.))

Amanda Kluveld:

‘Zo kon het gebeuren dat Henk Krol de hoofdredacteur van de Gay Krant, in de Rotterdamse gemeenteraad door GroenLinks, het CDA en de PvdA nog altijd wordt neergezet als een leugenaar. Dit terwijl al lang en breed is aangetoond, dat de door de Gay Krant gemaakte vertaling van Ramadans uitspraken over vrouwen en homo’s, inhoudelijk niet verschilt van de vertaling die het Rotterdams college liet maken.’((Amanda Kluveld. (2009, 15 augustus). De schande van Rotterdam heet Tariq Ramadan. de Volkskrant.))

Amanda Kluveld zegt ongeveer hetzelfde op drie andere plekken: (Zie 1, 2, 3)

Max Pam:

‘Op grond van geluidsopnamen trok de Gay Krant de conclusie dat Ramadan voor een Westers publiek andere dingen placht te zeggen dan voor een islampubliek.’

‘Uit nieuwsgierigheid vroeg ik de twee vertalingen op: die van de Gay Krant en die van de door wethouder Grashoff ingehuurde beëdigde vertaler. Ik legde ze naast elkaar en vergeleek de teksten. Op wat kleine, onbeduidende details na, zag ik geen verschil. De vertaling van de Gay Krant is praktisch dezelfde als die van de beëdigd vertaler. Mijn conclusie: wethouder Grashoff liegt en de Rotterdamse partijen die hem in de gemeenteraad kritiekloos volgden, kun je alles wijsmaken. Ik vermoed dat die partijen hun oren dicht doen en niet willen horen wat zij horen en niet willen lezen wat zij lezen. Eigenlijk blijft alleen het argument over dat de Gay Krant de opmerkingen van Ramadan ‘uit zijn context’ heeft gehaald. Dat is een altijd beproefd, maar lafhartig argument.’((Max Pam. (2009, 29 april). Beëdigd vertaler. Binnenlands Bestuur.))

Nausicaa Marbe: ‘Zijn kritiek in een notendop: de wraakzuchtige Krol liegt.’((Nausicaa Marbe. (2009, 03 april). Met Ramadan terug naar af. de Volkskrant.))

Conclusie:
Zelfs als alle door de Gay Krant gegeven citaten voor 100% goed vertaald zouden zijn, bewijzen de citaten over homo’s niet dat Ramadan met dubbele tong spreekt. De opiniemakers hameren echter op de correctheid van de citaten, dus zij vallen een stroman aan.