De overleving van de charmantste

Menig politieke commentaar verwijt de exit van Cohen aan zijn charme.¹ Men weet geen enkele voorbeelden van zijn slechte argumenten, bijvoorbeeld wat te doen met Nederland, met de economie, met de gezondheidszorg, met het onderwijs; men weet slechts voorbeelden van zijn slechte optreden in de media en debatten. Hij kan zichzelf niet verkopen. Zijn mediatrainer had hem geen effectieve trucjes tegen Castricum geleverd. Tegen de Wilders t-shirt-trekkerij kreeg ook zijn debatcoach hem niet geharnast. Deze nadruk groeit wereldwijd – op de vorm en ontkenning van de inhoud – en zal uiteindelijk tot de ondergang van de mensheid leiden.

Het einde van de wereld is in Athene begonnen, 2000 jaar geleden: de Grieken hebben retorica niet als wetenschap maar als kunst van het verleiden ontwikkeld. Aristoteles telde drie overtuigingsmiddelen: ethos (charme), pathos (emotie) en logos (logica). Terwijl de logos de echte tellende inhoud van het argument is, zijn de andere twee slechts vorm, zonder gevolg voor de geldigheid van een argument. Maar emotie overtuigt veel beter en charme is het beste, daarin had Aristoteles gelijk. De Atheniaanse Sofisten hebben er een schepje bovenop gedaan door de kunst van je gelijk halen tot het hoogste goed te verheffen. Immers de waarheid bestaat niet.

Sindsdien heeft men de twee technieken – emotie en charme – alleen maar verfijnd en tegenwoordig zien we dat de ultieme coaching-industrie excelleert in het leren om je voordeel op anderen te behalen.

Tijdens de sollicitatietraining leren we onszelf te verkopen. Maar tijdens het gesprek zitten we tegenover een professionele vos. Hij/zij heeft een universitair diploma in het doorprikken van onze kunstjes en is gewiekst in het verkopen van zijn bedrijf aan de sollicitant. Weer later gaat deze strijd door tijdens de salarisonderhandelingen. De meest getalenteerde en getrainde charmeur krijgt de baan, een beter salaris en stijgt op de sociale ladder tot aan de top.

Uiteindelijk filtert charme op charme en niet op inhoud. We hebben Bill Gates de rijkste man ter wereld gemaakt, niet omdat Windows beter of goedkoper zou zijn dan de gratis Linux, maar omdat wij zijn marketing charmanter vinden. We leveren vrijwillig ons geld in bij de snelle Wall-Street-Boys en Bankiers in ruil voor hun charme.

Had iemand enig bewijs dat Obama Amerika en de Wereld zou redden? Nee, maar hij was de ongekende retoricus. Hij heeft geen linkse slag gemaakt, noch landelijk, noch in het schenden van internationaal recht. Zelfs als hij het zou willen, moet hij eerst een berg charmante parlementariërs beklimmen. En mocht hem dat al lukken, dan dient er nog een berg overwonnen te worden: de campagne financierende charmeurs en de massamedia. Maar ook de top van deze mediaberg is al door de stijl- en vermaakcharmeurs beklommen.  Die zullen hun privileges niet zomaar opgeven voor de oncharmanterik op straat.

We leven dus onder de dictatuur van de charme: in een wereld van en voor de vorm, waar inhoud slechts een bijwerking is. Je kan je hieraan niet onttrekken want de optelsom is simpel: je voegt jezelf hier aan toe of je telt niet mee. De charme-wedloop naait ons allemaal.

Het is klimmen of dalen, maar deze berg leidt slechts naar afgrond: de kosten om steeds charmanter te worden, worden alleen maar groter en we boeten iedere keer meer aan inhoud in. We betalen zelf de reclamekosten; als de reclame niet werkt betalen we voor niks, als het wel werkt betalen we om onszelf te manipuleren. Als het werkt, werken we aan voortdurend duurdere producten van een kwalijkere kwaliteit.

We betalen voor de charme-coaches, presentatiegoeroes en marketingswizzards. We betalen hen om ons charmanter te maken, maar we betalen ook mee aan de charme-training van alle verkopers, journalisten en politici. We betalen om te kopen, we betalen om ons te verkopen, we betalen om bekocht te worden.

Recentelijk las ik dat één van de belangrijkste juridische competities – de Jessup – gewonnen wordt door stijl en presentatie, terwijl de geldige argumenten het vaak moeten ontgelden. We boeten in op rechtvaardigheid en gerechtigheid door charmantere advocaten te laten winnen.

We produceren elites die ons charmeren en domineren, maar ons inhoudelijk niet vooruit brengen. We geven hen geld en privileges, steeds meer, steeds meer, terwijl de inhoud achteruit gaat. De logos is een uitstervend ras.

Uiteindelijk graven we ons eigen graf, de mensheid gaat ten onder. Slechts de top 1% van de charmeurs zal overleven en zij zullen slechts een kleine groep anderen redden om de charmeurs te dienen.

Dus Cohen is slechts genetisch oncharmant, heeft slechte charme-tutors en staat slechts aan het begin van de voedselketen in de charme-evolutie. Hij hapt niet maar hij wordt gehapt.

Geredigeerd door Pascale Esveld

[1] Bijvoorbeeld:

Anna van den Breemer, Hoe om te gaan met Rutger Castricum: Zo word je ‘geen Ella Vogelaar’, De Volkskrant
Jeroen Mirck, De mediawerkelijkheid van Job Cohen, Joop.nl