Amichai Magen in de Tweede Kamer

Gisteren sprak Amichai Magen op een speciale vergadering van BuZa en Defensie woordvoerders, over Gaza en Hamas. Dat is heel fout. Het is niet fout omdat Amichai Magen lid is van de World Jewish Diplomatic Corps of the World Jewish Congress. Immers iedereen mag zich organiseren en zijn argument presenteren. Het is ook niet fout omdat de Tweede Kamer slechts één kant van het verhaal beluistert. Het is fout omdat Amichai Magen het woord ‘lawfare’ gebruikt. Daarmee diskwalificeert hij het Internationaal Recht, en bevordert het recht van de sterkste. Hij toont zich als een Machiavellist.

Magen zegt dat de Palestijnen, NGO’s en rechtsgeleerden Internationaal Recht als oorlogswapen tegen Israël gebruiken. Dit soort argumentatie diskwalificeert het Internationaal Recht, vooral in de ogen van het publiek.

Het is wel eens voorgekomen dat ik met mensen op het internet debatteerde en ik beweerde dat Internationaal Recht de Palestijnen het recht geeft op de bezette gebieden, dus op Gaza en de Westelijke Jordaanoever. De discussiepartner riep dan terug dat ik gebruik maakte van ‘lawfare’ om Israël te vernietigen. Exit rationeel argument.

Stel je voor dat je Jasper S. voor de rechter brengt voor de moord op Marianne Vaatstra. Jasper S. zegt: “Dit is ‘lawfare’. Je gebruikt alleen de wet omdat je mij haat en je me wilt vernietigen.” Dit soort argumenten zijn fout om meerdere redenen.

Ten eerste, een dergelijk persoon maakt vreedzame manieren voor het oplossen van conflicten onmogelijk. Als je op dit moment een een conflict hebt met Pietje Puk, stap je naar de rechter en je vraagt de rechter om Pietje te bevelen dat hij iets doet of laat. Als de rechter jou gelijk geeft, dan is Pietje verplicht om te doen wat de rechter beslist. Als de rechter Pietje gelijk geeft, dan ben jij verplicht om Pietje met rust te laten. Dus een vreedzame manier van oplossen van conflicten.

De veronderstelling is dat een juridisch systeem blind is. Als je goede argumenten hebt dat Pietje iets moet doen of laten, dan win je. Als je argumenten fout zijn, dan verlies je. Het systeem ontmoedigt valse beschuldigingen. Je betaalt de proceskosten van de anderen, je verliest in aanzien etc. Het is nadelig om Pietje ten onrechte met rechtszaken te pesten, en Pietje is redelijk veilig.

Het is waar dat het systeem niet perfect is, dat je mensen alsnog kan pesten, zoals het persbericht van FJN die aangifte tegen Van Agt doet voor opzettelijk beledigen van een groep mensen wegens hun ras en daarmee aanzet tot tot haat en holocaustontkenning. Zelfs als men geen aangifte doet, haalt het bericht de media en krijg je een Max Pam in OBA live, die beweert dat Dries van Agt zou hebben gezegd dat Israël “geen enkel bestaansrecht” heeft en dat het zou moeten verdwijnen. Men kan dus een leugen lanceren, die vanzelf zo groot als een lawine wordt.

Maar het feit dat het systeem imperfect is, wil niet zeggen dat het systeem volledig onbetrouwbaar is en dat we voortaan onze conflicten met honkbalknuppels moeten beslechten. We vertrouwen nog steeds op het systeem en we nemen de geringe kans op misbruik voor lief. We doen ons best om de loopholes te dichten.

Als iemand het hele rechtssysteem afwijst, zoals Mohammed B, dan dwingt de afwijzer jou tot zijn manier van conflict oplossen. Dan krijg jij de Koran als procedure voor conflictbeslechting door je strot geduwd, of je hebt geen andere mogelijkheid dan geweld te gebruiken.

En dat hebben we gedaan: we hebben Mohammed B met geweld gedwongen – in de rechtbank en de straf te ondergaan.

Ten tweede, een ontkenner van het rechtssysteem, legt jou het recht van de sterkste op.

Dit is extra kwaadaardig in Internationaal Recht (IR), omdat het IR al in het voordeel van de sterkste is. Een rechtsgeleerde gebruikte de metafoor van een voetpad door de jungle om het IR te beschrijven. Als veel dieren langs een route lopen, ontstaat er een pad, maar de olifant maakt het pad veel dieper en breder dan een mier. Waar de olifant loopt, zijn de andere dieren min of meer gedwongen te lopen.

De machtige staten hebben vetorecht, de VS kopen de Veiligheidsraad om. Irak kan niet naar een internationale rechtbank stappen en eisen dat de VS hun militaire aanval of de bezetting stopen. De Palestijnen kunnen niet naar een rechter gaan en eisen dat Israël de bezetting stopt. Individuen opgesloten op Guantánamo, kunnen niet naar een rechter en eisen dat de VS hen een eerlijke rechtszaak geeft of vrijlaat.

Maar het IR is enorm sterk geworden, ondanks het verzet van de machtigen. Zelfs Amichai Magen geeft in een stuk toe: het aantal internationale rechtbanken is gestegen van 8 naar 28 binnen twintig jaar en 90% van de uitspraken in internationale rechtbanken is sinds 1990 gebeurd. Honderd jaar geleden bestonden geen internationale rechtbanken. De droom van James Brown Scott in 1914 staat op het punt om waar te worden:

“[T]he historian of the future will look back with wonder and amazement to the time when nations did not settle their justiciable disputes by judicial process, and did not organize permanent courts for their trial and disposition.”

We leven dus met het vooruitzicht dat individuen staten in internationale rechtbanken kunnen aanklagen en dat machteloze staten de sterken kunnen dwingen om het recht te respecteren.

Dit vooruitzicht is voor de machtigen niet prettig, want zij verliezen daardoor onverdiende voordelen. Zij leggen liever hun wil aan anderen op met dwang. Daarom kunnen we een aanval op het Internationaal Recht verwachten en een aanval op internationale rechtbanken, zoals de Britten en de Nederlandse conservatieven begonnen zijn op het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Of kijk naar Arend Jan Boekestijn, die het recht van de sterkste in het voordeel van Israël verdedigt: “Recht wordt door macht bepaald.”

Daarom is ook Amichai Magen gevaarlijk, omdat zijn argument het Internationaal Recht diskwalificeert en ons terug dwingt naar een recht van de sterkste, waarin Israël ook de bezette gebieden kan bemachtigen. VVD-er Han ten Broeke heeft een grote fout begaan Magen in de Tweede Kamer uit te nodigen.