Skip to content

Realistisch zijn over Ybo Buruma

Rechters liegen; hebben de Amerikaanse legal realists ons in de jaren ’20 van de vorige eeuw verteld. Rechters beslissen rechtszaken volgen hun eigen privémotieven en daarna vissen ze in het wetboek naar de wetten die bij hun beslissing passen. Aan de hand van deze wetten fantaseren ze een juridisch verhaal. En wij trappen daarin.

Realisten adviseerden ons om onze naïviteit over de rechtelijke beslissingen over boord te gooien en de rechtspraak op dezelfde manier te bestuderen als de empirische wetenschappen de fysieke werkelijkheid. Ondanks het feit dat ze armchair metaphysics’’ en “transcendental nonsense”1 verafschuwden, hebben realisten zelf geen onderzoek gedaan en baseerden ze zich nog steeds op hun eigen, of van opbiechtende rechters afkomstige intuïties.

Hun theorie speelde een belangrijke rol tijdens de hervorming van de Amerikaanse justitie, maar daarna raakten ze op een zijspoor. Echter in de laatste jaren beleven we een wetenschappelijke heropleving2 van realisme in het jasje van het “New Legal Realism”. Echte wetenschappers gebruiken het nieuwste wetenschappelijke gereedschap, van statistische methodes, via psychologische tests, tot cognitive neurowetenschappen en bevestigen de oude intuïties van de oorspronkelijke realisten.

De nieuwe onderzoeken bewijzen dat rechters door allerlei factoren worden beïnvloed, zoals religie, leeftijd, geslacht, huidskleur, de politieke/ideologische oriëntatie etc.

In een enquête vroeg men rechters welke borgtocht ze voor een prostituee zouden bepalen en het gemiddelde was $50. Maar als de enquêtehouders de rechters eerst aan dood deden denken, steeg de gemiddelde borgtocht tot $455.3

In federale rechtbanken heeft een vrouw, die haar werkgever aanklaagt voor ongewenste intimiteiten, veel meer kans op succes bij een jonge ‘liberale’ rechter, dan bij een oude en ‘republikeinse’ rechter. Als de zaak door een oude rechter wordt beslist, dan heeft de vrouw slechts 16% kans te winnen en 45% bij een jonge rechter. De vrouw heeft slechts 18% kans bij een ‘republikeinse’ rechter en 46% bij een ‘democraat’.4

In Amerika wordt de rechter op verschillende manieren aangesteld, benoemd door de president of op verschillende manieren (her)gekozen. Wetenschap wijst uit dat de politieke oriëntatie van betrokkenen gevolg heeft voor de rechterlijke uitspraken.

Bij nadering van zijn herverkiezing geeft de rechter langere straffen.5 De rechters van Hooggerechtshoven in staten worden opnieuw aangesteld, en de politieke oriëntatie van de nieuwe president heeft invloed op de uitspraken: rechters lijken op hoeren. Voor de hernieuwde aanstelling, als het een republikeinse president is, kiezen de rechters eerder de zakenwereld boven individuen, werkgevers boven werknemers, doctoren en ziekenhuizen boven patiënten, voor de oorspronkelijke verdediger in privaatrecht en tegen criminelen in strafzaken. Precies andersom beslissen rechters als de nieuwe president een democraat is.6

Deze invloeden verdwijnen dan weer plotseling een tijd voordat de rechters met pensioen gaan en komen niet voor bij rechters die ‘levenslang’ in functie blijven.7 Dus wees gewaarschuwd voor het PVV-voorstel om rechters voor beperkte periodes te kiezen.

Voor rechters in federale rechtbanken, die door presidenten worden benoemd, heeft de politieke oriëntatie van de president gevolgen voor beslissingen over abortus, doodstraf, financiering van de verkiezingscampagne, positieve-, seksuele-, gehandicapten- en rassendiscriminatie, seksuele intimidatie, transparantie bij bedrijven etc.8

Gehandicapte zwarten, die voor een uitkering vechten, krijgen van rechters minder gelijk dan witten.9 Asielaanvragen hebben 5% kans op succes bij de ene rechter en 88% bij een andere rechter in hetzelfde gebouw.10 Of de rechters pro of tegen de doodstraf zijn, heeft een gevolg voor hun bereidheid om sociale wetenschappen in de rechtbank te accepteren.11

In Amerika kan de grondwet op twee manieren geïnterpreteerd worden. Originalism probeert de bedoelingen van de oorspronkelijke bedenkers te behouden. Psychologische testen wijzen uit dat conservatieve juristen deze manier van interpretatie verkiezen. De democraten gebruiken de living constitution methode, die de grondwet aan de hand van moderne realiteit interpreteert.12

Zelfs de tijdstip heeft een invloed op de vonnis.

Het lijkt me evident dat deze wetenschappelijke bevindingen ook op Buruma van toepassing zijn. Als de Amerikaanse rechters beïnvloed worden door zoveel politieke, ideologische en andere factoren, zal een Nederlandse rechter aan dezelfde natuurwetten onderworpen zijn, ondanks het feit dat Nederlanders het altijd beter weten. Daardoor is Buruma’s betrokkenheid bij de PvdA geen reden om hem buiten de Hoge Raad te houden. Alle andere rechters zijn precies in dezelfde mate door hun menselijke natuur beïnvloed.

Wat moeten we dan doen? ‘Get used to it,’ zouden sommige van de oude realisten zeggen, maar dat lijkt me geen oplossing. We kunnen de rechters ook niet op Pampus kweken, geïsoleerd van alle maatschappelijke invloeden en belangen. Noch lijkt het me ideaal als de politieke partijen, bewapend met deze kennis, ons hun eigen rechters proberen op te leggen.

De oplossing ligt in dezelfde empirische wetenschap, die ons de wondermiddelen moet verschaffen om justitie zoveel mogelijk immuun te maken voor ongewenste invloeden.

Voorlopig moeten we het glas als halfvol zien: gelukkig heeft Buruma aan het verkiezingsprogramma van de PvdA gewerkt. Pas als hij aan het PVV-programma zou werken, zou ik me over de rechtsstaat zorgen maken.


[1] Cohen, F. S., (1935), “Transcendental Nonsense and the Functional Approach”. 35 Colum. L. Rev. 809
[2] “As of August 27, 2009, 312 documents were retrieved by the search “new legal realism” in Westlaw’s Journals and Law Reviews (JLR) database”, Nourse, V. F., Shaffer, G. C., “Varieties of New Legal Realism: Can a New World Order Prompt a New Legal Theory?,” (SSRN, 2009). p. 93
[3] Rosenblatt, A., Greenberg, J., et al. (1989). “Evidence For Terror Management Theory: I. The Effects of Mortality Salience on Reactions to Those Who Violate or Uphold Cultural Values.” 57(4) Journal of personality and social psychology 681-690
[4] “[t]he probability that the decision would favor the plaintiff was only 16% when the case was heard by an older judge but 45% when heard by a younger judge. The probability that the decision would favor the plaintiff was only 18% when the case was heard by a judge who had been appointed by a Republican president but 46% when the judge had been appointed by a Democrat president.”, Kulik, C. T., Perry, E. L., and Pepper, M. B., (2003), “Here Comes the Judge: The Influence of Judge Personal Characteristics on Federal Sexual Harassment Case Outcomes”, Law and Human Behavior 27, 1, p. 69
[5] Shepherd, J. M., (2009), “The Influence of Retention Politics on Judges’ Voting”, The journal of legal studies 38, no. 1, pp. 169-204 Zie ook Shepherd, J. M., (2009), “Are Appointed Judges Strategic Too?,” Duke L.J. 58 pp. 1589-1626
[6] Shepherd, “The Influence of Retention Politics on Judges’ Voting.”: “they are more likely to vote for businesses over individuals, for employers in labor disputes, for doctors and hospitals in medical malpractice cases, for the original defendant in torts cases, and against criminals in criminal appeals.”
[7] Shepherd, “The Influence of Retention Politics on Judges’ Voting.” : “they are more likely to vote for businesses over individuals, for employers in labor disputes, for doctors and hospitals in medical malpractice cases, for the original defendant in torts cases, and against criminals in criminal appeals.”
[8] Shepherd: “in one of the most recent empirical studies of ideological voting by federal appeals court judges, Sunstein, Schkade, and Ellman (2004) find that the political party of the appointing president predicts how federal judges will vote in a broad range of cases, including abortion, capital punishment, campaign finance, affirmative action, sex discrimination, sexual harassment, piercing the corporate veil, racial discrimination, disability discrimination, Contracts Clause violations, and reviews of environmental regulations. However, in three other areas–criminal appeals, takings claims, and Commerce Clause challenges to congressional enactments– ideology does not predict judicial votes.”
[9] “[f]or 30 years, blacks with serious ailments have been much more likely than whites to be rejected for benefits under Social Security disability programs”, Labaton, S., “Benefits Are Refused More Often to Disabled Blacks, Study Finds”, N.Y. Times, May 11, 1992, at A1
[10] “Colombian asylum applicants whose cases were adjudicated in the federal immigration court in Miami had a 5% chance of prevailing with one of that court’s judges and an 88% chance of prevailing before another judge in the same building. Half of the Miami judges deviated by more than 50% from the court’s mean grant rate for Colombian cases.”, Ramji-Nogales, J., Schoenholtz, A. I., Schrag, P. G., (2007), “Refugee Roulette: Disparities in Asylum Adjudication,” 60 Stan. L. Rev. 295, p. 296
[11] Redding, R. E. and Reppucci, N. D., (1999), “Effects of Lawyers’ Socio-Political Attitudes on Their Judgments of Social Science in Legal Decision Making,” Law and Human Behavior 23, no. 1, pp. 31-54
[12] “Originalism is associated with conservative values such as stability, and expansive interpretation ‘emphasizes modern norms and will often result in more liberal policies.’ In a second survey, law students were first confronted with one Supreme Court decision and then asked their preferred method of interpretation. Liberal students liked the expansive interpretation in Roe v. Wade (where the court used an expansive interpretation) and disliked it after reading about Bush v. Gore. The opposite was the case with conservative students. In another fictional experiment Furgeson and colleagues proved that the respondents’ beliefs about the constitutionality of the law will depend, in part, on their opinions about the law’s expected policy implications.”, Furgeson, J., Babcock, L., Shane, P., (2008), “Do a Law’s Policy Implications Affect Beliefs About Its Constitutionality? An Experimental Test”, Law and Human Behavior 32, no. 3, pp. 219-227”, Furgeson, J., Babcock, L., and Shane, P., (2008), “Behind the Mask of Method: Political Orientation and Constitutional Interpretive Preferences”, Law and Human Behavior 32, no. 6. pp. 502-510


Geredigeerd door Pascale Esveld
Published inBeste BlogsFilosofieFree Will Wanting

5 Comments

  1. Arjan Fernhout Arjan Fernhout

    Het enige motief dat ik me kan voorstellen bij Buruma om zijn PvdA-lidmaatschap op te zeggen ligt in de bescherming van de Radboud – Universiteit in Nijmegen vanwege de exposure als een zgn. “links bolwerk.” Dat laatste is voornamelijk iets van het verleden, maar met de neergang van het zindelijk denken is het besluit van Buruma een pragmatische. En in objectieve zin een slechte keus.

  2. Mihai Mihai

    @Arjan

    Alle universiteiten zijn een linkse samenzwering om Nederland in een kalifaat om te toveren.

    “Een van de oprichters, George Lukács, vroeg zich af: ‘Wie kan ons redden van de westerse beschaving?’ Via de Frankfurter Schule kreeg het cultureel marxisme voet aan de grond in de universiteiten in Europa en Amerika. Theodor Adorno, Max Horkheimer, Jürgen Habermas en Herbert Marcuse waren de schutspatronen van linkse studenten in de jaren zestig. Habermas geloofde in de revolutie. Niet van de arbeiders, maar van ‘randgroepen’ zoals zwervers, werklozen en studenten.
    Op Amerikaanse universiteiten in de jaren zeventig en tachtig gaat het cultureel marxisme vloeiend over in political correctness en multiculturalisme. Grondgedachte is dat alle culturen gelijk zijn. Het multiculturalisme heeft het marxistische schema overgenomen waarbij de arbeiders en boeren per definitie aan de goede kant van de geschiedenis staan en waar de bourgeoisie en de kapitalisten altijd slecht zijn.”, M. Bosma, De schijn-élite van de valsemunters : Drees, extreem rechts, de sixties, nuttige idioten, Groep Wilders en ik. Amsterdam: Bakker, 2010, p.66-67.

  3. Mihai Mihai

    “Het scenario van de vijandelijke overnames, zoals dat van de PvdA, zouden we nog vele malen zien. Gevestigde leiders gooien het op een akkoordje en geven zo hun organisatie over aan de geest van de revolutie. De jaren zeventig laten zich lezen als een periode van extreem linkse machtsovernames. Eén voor één gaan ze voor de bijl: kranten, omroepen, universiteiten. De protestantse V.P.R.O. wordt de linkse VPRO. De Volkskrant, tot 1965 ‘katholiek dagblad voor Nederland’, valt in de jaren zeventig ten prooi aan de radikalinski’s. Universiteiten worden linkse speeltuinen, met als meest spraakmakende voorbeelden de bezetting van het Maagdenhuis (Universiteit van Amsterdam, 1969) en de Universiteit in Tilburg, bezet onder de naam Karl Marx Universiteit. De burgerlijke VARA komt in handen van Nieuw Links als André van der Louw, Jan Nagel en Karel Roskam daar het hoogste woord gaan voeren. Sommige kerken veranderen overnight in tempels van bevrijdingstheologie en derdewereldaanbidding. Een overname komt uitgebreid in het nieuws: die van het zwakzinnigeninstituut Dennendal. Al deze extreem linkse coups d’état worden voorgesteld als ‘verzet tegen regenten’.”, M. Bosma, De schijn-élite van de valsemunters : Drees, extreem rechts, de sixties, nuttige idioten, Groep Wilders en ik. Amsterdam: Bakker, 2010, p.70.

  4. Mihai Mihai

    “In de tweede helft van de jaren tachtig studeer ik politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hoogleraar Siep Stuurman had een decennium eerder met zijn marxistische kornuiten de macht overgenomen van de eerbiedwaardige professor Hans Daudt. De faculteit politicologie blijft nog lang het toneel van de gedachte dat alleen alles links van de PvdA serieus is te nemen en de rest eigenlijk alleen maar valt te bestempelen als reactionair, conservatief of, erger nog, ‘anticommunistisch’. Vooral dat laatste schijnt heel erg te zijn.
    Daudt trekt zich na de coup terug uit de collegezalen en stuurt een stencil de wereld in met de legendarische kop ‘Professor Daudt speelt geen uitwedstrijden meer’. In een klein kamertje op de vierde verdieping wordt hij daarna gedoogd en mag hij het uitzingen tot zijn pensioen. Daudt, een traditionele sociaaldemocraat (ooit begonnen op de sportredactie van het sociaaldemocratische dagblad Het Vrije Volk), wordt uitgeschakeld door wat Karel van het Reve noemt ‘een strijdbare voorhoede van proletarische halsafsnijders’.2 De machtsovername heeft grote gevolgen voor het curriculum, dat volledig op linkse leest geschoeid wordt. Alleen linkse boeken, dito professoren en de algehele sfeer van linksheid, met veel palestinasjaals en oproepen tot ‘demo’s’ aan de muur.”, M. Bosma, De schijn-élite van de valsemunters : Drees, extreem rechts, de sixties, nuttige idioten, Groep Wilders en ik. Amsterdam: Bakker, 2010, p.205.

  5. Mihai Mihai

    “Ik arriveer op het moment dat een machtsovername op de Amerikaanse universiteiten in volle gang is. Het is de coup die het multiculturalisme de dominante ideologie maakt in het hoger onderwijs. Wie denkt dat de Nederlandse academische wereld eenzijdig links is, moet eens in de VS gaan kijken. Amerikaanse universiteiten zijn bastions van politieke correctheid. Meer marxisten kunnen tegenwoordig gevonden worden op de universiteiten van Amerika dan indertijd in het hele Oostblok, stelt schrijver David Horowitz vast.3 In de slipstream daarvan komt ook het multiculturalisme binnen. Dat levert een volledige omdraaiing op van het onderwijsprogramma, zeker in de sociale wetenschappen. Het betekent de implementatie van een wereldbeeld dat vooral oog heeft voor de negatieve kanten van Amerika, de derde wereld ophemelt en bijna alles afkeurt wat een Europese achtergrond heeft. Tolerantie is daarbij niet het sterkste punt.”, M. Bosma, De schijn-élite van de valsemunters : Drees, extreem rechts, de sixties, nuttige idioten, Groep Wilders en ik. Amsterdam: Bakker, 2010, p.206-07.

Leave a Reply