Skip to content

Emanuel Rutten en het godsbewijs (08)

Vandaag maar liefst vier weerleggingen van Emanuel Rutten’s godsbewijs.

Rutten’s godsbewijs

Premisse 1: Voor alle p geldt dat als p noodzakelijk onkenbaar is, dan is p noodzakelijk onwaar.
Premisse 2: De propositie ‘God bestaat niet’ is noodzakelijk onkenbaar.
Conclusie 1: ‘God bestaat niet’ is noodzakelijk onwaar.
Conclusie 2: Het is noodzakelijk waar dat God bestaat.

‘God’ is in Emanuel’s argument een ultieme grond van een wereld, een persoon die bewust is, een persoonlijke eerste oorzaak.

In Emanuel’s argument is er geen enkele denkbare mogelijke wereld waar er een wezen kan weten dat God niet bestaat. Ongeacht hoeveel onderzoek men doet, er bestaat altijd een (minimale) kans dat men iets over het hoofd heeft gezien. Geen enkele persoon in geen enkele mogelijke wereld kan met 100% zekerheid weten dat God niet bestaat.

Weerlegging 1

Het is onmogelijk te weten dat God is God. Als een jongen bij jou komt en zegt dat hij God is, dan is er altijd een minimale kans dat hij zelf door iets of iemand anders is veroorzaakt. Zelfs als hij God zou zijn, bestaat dezelfde kans dat hij door iets anders is veroorzaakt. Want het is zelfs voor God onmogelijk te weten dat  geen andere oorzaak hem heeft veroorzaakt. Dus het is ook voor God onmogelijk te weten dat hij God is. Dat betekent dat volgens Emanuel’s logica, als het onmogelijk te weten is dat een stelling waar is, dan is de stelling onwaar. Ergo: omdat het onmogelijk te weten dat God God is, dan is God geen God.

Het feit dat we tot een logische contradictie komen bewijst dat Emanuel’s eerste premise vals is.

Als het voor God mogelijk te weten is dat hij niet door een ander is geschapen, dan is Emanuel’s tweede premisse vals. Er bestaat dus tenminste een persoon die weet dat hij niet door een andere oorzaak is veroorzaakt. Het is dus mogelijk te weten dat er geen eerdere oorzak bestaat. Het is dus mogelijk te weten dat er geen persoonlijke eerste oorzaak van alles bestaat.

Weerlegging 2

Het is onmogelijk te weten dat er geen oneindige regressieve reeks van scheppende Deiteiten bestaat. Als een Deiteit deze wereld heeft geschapen, het is dus mogelijk dat deze Deiteit door een andere Deiteit is geschapen. Ergo – volgens Emanuel’s logica – er bestaat een regressieve oneindige reeks scheppende Deiteiten.

Weerlegging 3

Het is onmogelijk te weten dat God niet door een natuurlijke oorzaak is veroorzaakt. Dus God is door een natuurlijke oorzaak veroorzaakt.

Weerlegging 4

Het is onmogelijk te weten dat er geen natuurlijke oorzaak is voor al het bestaan. Immers, zelfs als een Wezen alles heeft geschapen, het is voor de Wezen onmogelijk te weten dat er geen natuurlijke oorzaak hem of haar heeft veroorzaakt. En als het onmogelijk te weten is, dan betekent dat er een natuurlijke oorzaak bestaat voor alles.

Neem bijvoorbeeld de NO. De NO Staat voor Natuurlijke Oorzaak. Vervang God in Emanuel’s argument met NO.

Premisse 1: Voor alle p geldt dat als p noodzakelijk onkenbaar is, dan is p noodzakelijk onwaar.
Premisse 2: De propositie ‘De NO bestaat niet’ is noodzakelijk onkenbaar.
Conclusie 1: ‘De NO bestaat niet’ is noodzakelijk onwaar.
Conclusie 2: Het is noodzakelijk waar dat de NO bestaat.

Dus alles wat bestaat is door een natuurlijke oorzaak veroorzaakt.
Zie ook
Emanuel Rutten en het godsbewijs (09)
Zie ook mijn andere blogs hierover.


Geredigeerd door Pascale Esveld
Published inFilosofie

10 Comments

  1. Beste Mihai,

    Toch maar even een korte reactie. Bovenstaande tegenwerpingen zijn helaas herhalingen van zetten. Zo is het bijvoorbeeld helemaal niet onmogelijk om te weten dat NO niet bestaat. In een mogelijke wereld waarin God bestaat en God weet God te zijn, dus de persoonlijke eerste oorzaak van de wereld, weet God dat NO niet bestaat. Er kan immers maar één eerste oorzaak zijn (dit volgt uit de definitie van eerste oorzaak) en als God dat is dan is er dus geen NO. Dit punt behandel ik ook in mijn Engelstalige paper (zie tweede link op http://www.gjerutten.nl). Voor wat betreft jouw overige pogingen hierboven verwijs ik je naar mijn weerleggingen van jouw voorgaande zeven objecties, of zie de uitgebreide discussie onder http://bit.ly/IH1Qjw

    Groet,
    Emanuel

  2. Mihai Mihai

    @Emanuel

    Zoals bij je vorige is je reactie een cirkelredenering: een petitio principii. Want je postuleert dat God weet dat hij God is. Jij postuleert dat God weet dat er geen eerdere oorzaak bestaat. Er is echter geen enkele rechtvaardiging om een dergelijke wereld als mogelijk te beschouwen. Als jij deze veronderstelling kan maken, kan iedereen op dezelfde manier een mogelijke wereld bedenken waar men postuleert dat een willekeurige persoon X weet dat God niet bestaat.

    Wat je moet bewijzen is dat er een mogelijke wereld bestaat waar God weet dat er geen eerdere oorzaak bestaat en tegelijkertijd bewijzen dat er geen enkele andere mogelijke wereld bestaat waar een persoon X weet dat God niet bestaat.

  3. Mihai Mihai

    @Emanuel
    Je schrijft in je stuk:

    “Er zijn vier kandidaten voor de wijze waarop iemand zou kunnen weten dat God niet bestaat. De eerste is te laten zien dat het begrip God contradictoir is. Er is echter op geen enkele wijze een logische tegenspraak af te leiden uit de idee van een persoonlijke eerste oorzaak. De tweede is het hebben van de intuïtie dat God niet bestaat. Echter, de uitspraak dat God niet bestaat is zeker niet zelfevident. De derde manier is niet-corrigeerbare empirische ervaring. Dit is echter ook niet mogelijk omdat we middels empirische ervaring, hoe dwingend en verstrekkend ook, nooit kunnen uitsluiten dat God bestaat. De vierde manier betreft een onfeilbare getuigenis. Echter, geen enkele getuige, hoe betrouwbaar ook, kan iemand in een zekere positie brengen ten aanzien van het niet bestaan van God. Kortom, het is inderdaad onmogelijk om te weten dat God niet bestaat.”

    Deze redenering geldt ook voor God:
    Er zijn dus ook voor God slecht vier kandidaten waarop hij zou kunnen weten dat er geen eerdere oorzaak dan zichzelf bestaat. Er is geen logische tegenspraak dat er een eerdere oorzaak zou kunnen bestaan. Immers, zonder te veronderstellen dat je de eerste oorzaak bent, kan je als persoon niet weten dat je de eerste oorzaak bent. Ten tweede kan een persoon ook geen intuïtie hebben dat er geen eerdere oorzaak bestaat, want het is niet zelfevident dat er geen eerdere oorzaak bestaat. Het is ook niet mogelijk voor een persoon via empirische ervaring te weten dat er geen eerdere oorzaak bestaat, omdat we middels empirische ervaring, hoe dwingend en verstrekkend ook, nooit kunnen uitsluiten dat er geen eerdere oorzaak bestaat. Er is ook geen onfeilbare getuigenis dat er geen eerdere oorzaak bestaat. Dus er is geen mogelijke wereld waar God weet dat hij God is. Ergo als het niet mogelijk te weten is dat God God is, dan is de stelling vals. Het is dus onwaar dat God God is. Dit bewijst dat jouw eerste premise vals is.

  4. siebe siebe

    Beste Emanuel,
    Ik kan niet reageren op je blog, dus nog maar eens hier:

    “Verder zou ik inderdaad beweren dat het metafysisch onmogelijk is voor de zijnsgrond van een mogelijke wereld om zelfmoord te plegen. De zijnsgrond van de desbetreffende mogelijke wereld is immers per definitie in die wereld datgene waarin alles wat bestaat voor zijn of haar bestaan direct of indirect gegrond is.”

    P1) Een PFC als metafysische zijnsgrond is logisch mogelijk
    P2) Een FPC is een zijnsgrond van een mogelijke wereld desda het de oorzaak is van die wereld

    C1) Er is een mogelijke wereld waarin PFC de oorzaak is van een mogelijke wereld (uit P1, P2)
    P3) Mogelijke werelden zijn causaal gesloten en onafhankelijk
    C2) Er zijn geen causale interacties tussen mogelijke werelden (uit P3)
    C3) Voor alle x en alle y: indien x,y zijn mogelijke werelden en PFC veroorzaakt y in x, dan x=y. (uit C1 & C2)
    C4) Er is een mogelijke wereld waarin de PFC zijn eigen mogelijke wereld heeft veroorzaakt (uit C1, C3)
    C5) Het concept van PFC als zijnsgrond impliceert de PFC als veroorzaker van zijn eigen logische mogelijkheid (uit C4)
    C6) Maar dat is absurd.

    Conclusie: Een PFC als metafysische zijnsgrond is logisch onmogelijk

  5. siebe siebe

    niet alle tekens komen goed op het scherm..

    C3) Voor alle x en alle y: indien x,y zijn mogelijke werelden en PFC veroorzaakt y in x, dan x is gelijk aan y. (uit C1 & C2)

  6. Mihai Mihai

    @siebe

    Er is geen enkele reden waarom de wereld niet voort zou kunnen bestaan zonder god, zelfs als god zou bestaan. Daardoor is er ook geen reden waarom God geen zelfmoord zou kunnen plegen.

  7. siebe siebe

    @mihai

    Helemaal juist; als je God beschouwt als de eerste oorzaak ín een wereld, dan loopt het mechanisme ook wel door zonder hem. Maar om dat uit te sluiten, definieert Rutten God als de eerste oorzaak ván een (mogelijke) wereld. Klaarblijkelijk moet dat impliceren dat zonder God ook die mogelijke wereld ophoudt te bestaan. Maar, inderdaad, dat zou je in twijfel kunnen trekken.
    Ik vroeg me echter af of het concept van een eerste oorzaak ván een mogelijke wereld eigenlijk wel zo coherent is als Rutten stelt..

  8. Mihai Mihai

    @siebe

    De fout van zijn argument ligt niet in de mogelijke werelden, maar in de eerste premisse en een beetje in de tweede. Want als iets onkenbaar is, het volgt daaruit niet dat het vals is. En het is op geen enkele manier aannemelijk dat het onmogelijk is om te weten dat god niet bestaat. Want er is altijd een kleine kans dat we toch iets ontdekken dat god niet bestaat. Het is precies zoals met Emanuel’s stelling over de empirische ervaring: hoe dwingend en verstrekkend ook, nooit kunnen uitsluiten dat het mogelijk is te kennen dat God niet bestaat.

  9. Rob Rob

    De eerste aanname die de argumenten brei van Emanuel Rutten ons doet aannamen is dat we zouden moeten aannamen dat het niet mogelijk zou zijn om te weten dat God niet bestaat. Dat is natuurlijk lariekoek. Ik weet ook dat vierkante cirkels niet bestaan, want dat zijn abstracte, wiskundige objecten die voldoen aan een bepaalde definitie, en als volgens deze definitie blijkt dat iets niet tegelijk een cirkel en een vierkant kan zijn, dan bestaan vierkante cirkels dus niet. Het bestaan van God is net zo iets, het is een abstract object (je kunt em dus niet vinden via de empirie) wat voldoet aan een aantal definities, en je kunt gewoon nagaan of die definities kloppend zijn, of de logica hout snijdt.
    Dat laatste, en ook al is het talloze malen geprobeerd, is nog nooit iemand gelukt. Ook Emanuel Rutten zal dat niet lukken, want dan zou ie een sluitend bewijs moeten hebben voor het bestaan van God. Hij beweerd overigens niet dat hij dat heeft, dus even afgezien daarvan.
    Zijn eerste aanname is dus al dat wij open zouden moeten bestaan voor het feit dat God zou moeten kunnen bestaan, althans, dat zouden we moeten omdat zijn aanname is dat het niet bestaan van God onkenbaar zou zijn. Dat neem ik dus niet zomaar aan, omdat ik zojuist al aantoonde dat je best van een object zoals God kunt aantonen dat het niet bestaat, in dezelfde zin zoals ik ook kan aantonen dat vierkante cirkels niet bestaan.
    Het enige wat nodig is om aan te tonen dat God niet bestaat is om aan te tonen dat de logica die pretendeerd dat het bestaan van God wel aangetoond zou worden, kritisch te onderzoeken en analyseren, en de foutieve aannames en gevolgtrekkingen in die logica bloot te leggen. Dat kan, en is telkenmale gebeurd, en heeft telkens aangetoond dat de logica die beweerd dat er een God zou moeten zijn, geen hout snijdt. Er is geen reden om te denken dat Emanuel Rutten een dermate nieuwe argumentatie heeft, dat het deze keer anders is, en naar het schijnt is zijn logica al voor een groot deel onderuit gehaald, zoniet weerlegd.
    In de eerste plaats is de aanname dat God bestaat geen grond aanname die we zouden moeten innemen om het bestaan van de wereld en de verschijnselen van de wereld te verklaren. Als we willen verklaren waarom er een wereld bestaat, volstaat het immers om aan te nemen dat er een materiële substantie bestaat die de wereld doet zijn, en die zelf onveroorzaakt is, en waar alle materiële fenomen in de wereld op zijn gebaseerd. En voor wat er in de wereld gebeurd, is er op grond van deze aanname wetenschap mogelijk die de waarheid/werkelijkheid steeds dichter probeert te benaderen via wetenschappelijke theoriën, en steeds preciezer en nauwkeuriger probeert vast te stellen wat er in de wereld gebeurd, hoe dat gebeurd, etc, en welke ook een praktisch nut hebben, we kunnen betere materialen ontwikkelen, betere manieren om ons voortbestaan veilig te stellen, etc. Een verklaring als dat God alles veroorzaakt en God alles weet, daar hebben we in beginsel helemaal niets aan, omdat er geen kennis voor mensen uit kan worden afgeleidt, dus ook al zouden we onfeilbaar kunnen afleiden dat er een God zou moeten bestaan, dan nog is dat volkomen nutteloos, want het garandeerd nog niet dat de vermeende onfeilbare kennis en potentie van God dan ook door mensen eigen gemaakt kan worden, dus al onze daadwerkelijke potentialiteiten en kennis moeten we ons zelf toe-eigenen. Maar ook al hebben we geen onfeilbare kennis en geen onfeilbaar potentiaal en zijn we feilbare wezens, de wetenschap, techniek en samenleving die er in de loop der tijd is opgebouwd schreidt wel zienderogen voort, en maakt dingen mogelijk waar men vroeger alleen maar van kon dromen.
    Wat betreft de vraag kan men aantonen dat God niet bestaat, al ik nog een aantal zaken noemen die de aanname dat God bestaat tot onmogelijkheid danwel als zeer grote onwaarschijnlijkheid terugbrengt.
    Volgens de door Emanuel Rutten gegeven definitie zou God een onveroorzaakte persoonlijke oorzaak van de wereld moeten zijn. Die veronderstelling is in wezen hetzelfde als de veronderstelling dat er een materiële substantie bestaat, met het enige verschil dat die materiële substantie zich leent voor experimenteel onderzoek, (we kunnen de eigenschappen van de materie ontrafelen) alsmede dat we de materie als zodanig niet als een bewuste cq. persoonlijke substantie opvatten. De materie als zodanig heeft geen bewustzijn, wat niet wegneemt dat de kwaliteit en de ontwikkeling van de materie wel de potentie in zich herbergt dat er bewuste wezens zich hebben kunnen ontwikkelen.
    De vraag is natuurlijk: wat bedoelen we precies met de materie, en met bewustzijn en hoe verhouden zich die tot elkaar? De materie is een gegeven, ze bestond al voordat de mens bestond of voordat er ueberhaupt leven was, en is als zodanig onschepbaar en onvernietigbaar, zij het dat je wel de ene vorm van materie in de andere vorm kan omzetten (zoals Einstein via E=,m c2 aantoonde, e waarmee energie en massa equivalent aan elkaar werden). De materie heeft dus zélf geen oorsprong, geen begin of eind. Echter alles wat er bestaat heeft wel een wordings en vergaans geschiedenis. En zelfs het universum heeft een ontstaans geschiedenis en ontwikkeling doorgemaakt en wat daaraan voorafgaat of wat daarop volgt, daar kunnen we slechts naar gissen.
    We weten in ieder geval dat het heelal zich ooit in een andere toestand bevond (de big bang, het ontstaan van het universum uit een vooralsnog onbekende vroegere toestand) en uiteindelijk zal vergaan (versnelde uitdeiing van het heelal waardoor alle materie uitelkaar wordt getrokken en uiteenvalt). Of het heelal eindig danwel oneindig is (in ruimte danwel tijd) is iets waar empirisch niets meer over gezegd kan worden dan dat beide opties op basis van waarnemingen mogelijk zijn.
    De hypothese dat niet de materie maar God de uiteindelijke oorzaak is van de wereld, faalt al in die zin dat we geen enkele eigenschap van God ooit empirisch kunnen waarnemen of onderzoeken, en voorts de tegenovergestelde these van het bestaan van de materie, in ieder geval zeer vruchtbaar is gebleken, en eigenlijke elke vorm van wetenschap en techniek impliciet verondersteld dat materie bestaat.
    Je hoeft geen “bewijs” te hebben van iets waarvan je weet dat het bestaat en waar niet aan valt te ontkomen.
    Daarnaast is het een nogal rare gedachten kronkel om een entiteit als God, die als schepper van de wereld voordat die schepping plaatsvond alleen bestond, zelf geen schepping was van eerdere oorzaken, en ook geen natuur of objecten buiten zichzelf had, objectief zou kunnen bestaan.
    Als we willen aannemen dat zoiets kan bestaan, dan zouden we dus moeten veronderstellen dat:
    – bewustzijn kan bestaan zonder dat er materie bestaat. Dat lijkt mij net zo onwaarschijnlijk als aan te nemen dat mensen zouden kunnen denken als ze geen hersens hebben, en computers zouden kunnen werken zonder hardware. Bewustzijn verondersteld dat je informatie ergens kunt opslaan en weer naar voren kunt halen, en kunt bewerken, maar hoe kan dat als er geen fysieke wereld bestaat?
    – je ueberhaupt het begrip bewustzijn kunt definieren als er niets bestaat waarvan je je bewust kunt zijn, en evenmin er een onderscheid kan bestaan tussen jezelf en de wereld daarbuiten.
    God was immers, in aanvang voordat hij de wereld schiep, compleet solitair en alleen, er was geen wereld waarover bewustzijn zou kunnen bestaat en evenmin zou afgeleid kunnen worden dat er een onderscheid zou kunnen zijn tussen zichzelf en de wereld, daar er slechts één ding zou zijn geweest, nl. God.
    Maar deze fictieve realiteit, de realiteit die alleen uit God zou bestaan, is geen objectieve realiteit, omdat objectieve relaties ontbreken. God had geen objecten buiten zichzelf, en er waren geen objecten die God als object hadden.
    Zo’n wereld kan dus slechts in gedachten bestaan of men kan althans een poging doen zoiets voor de geest te halen voorzover het niet een volkomen tegenstrijdigheid en absurdheid is, maar ze kan niet in de werkelijkheid bestaan.

Leave a Reply